Cevat Fehmi Başkut

Cevat Fehmi Başkut Hayatı Biyografisi Edebi Kişiliği Hakkında Kısaca Özet Bilgi (1905-1971)

Edirne’de doğdu. Eyüp Rüştiyesinde, İstanbul Sultanisinde okudu. Türkiye Büyük Millet Meclisi Basımevinde düzeltmen, daha sonra Mecliste zabıt kâtibi olarak çalıştı. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsünde öğretim görevlisi oldu. Gazetecilik yaptı.

Tiyatro tarihimiz için önemli bir isim olan Cevat Fehmi Başkut‘un oyunları, dönemin toplumsal çehresini tanımak açısından belge niteliğinde olup, topluma yönelttiği eleştirilerinde etik bir duruşla; iyiye duyduğu yakınlığı, kötüye karşı takındığı öfkeyi, ezilene beslediği merhameti, doğruya ve güzele karşı hayranlığı ön planda tutmuş, bu çerçeveyi aşmamaya özen göstermiştir. Konuları ve kişileri, kentli orta sınıf ortamından köye kadar uzanan 1940’lı yıllarda kaleme aldığı bu oyunlarla 1960 ve sonrasında yazdıkları arasındaki farklılık, toplumun değişim ve gelişim düzeyine de önemli ölçüde tanıklık eder.

Cumhuriyet Edebiyatı Dönemi sanatçılarından Cevat Fehmi Başkut, tiyatrolarıyla tanındı. İçinde yaşadığı toplumdaki sorunları, çelişkileri, siyasal ve toplumsal değişimlerin etkilerini ve kültürel çatışmaları gözlemleyerek gerçekçi bir bakış açısıyla eserlerinde yansıttı. Büyük Şehir, Koca Bebek, Paydos, Soygun, Hacıyatmaz, Göç, Ayarsızlar, Buzlar Çözülmeden yazarın öne çıkan oyunlarıdır.

BAŞKA BİR KAYNAK:

(1905-1971)
Tiyatro eseri yazarı. Edirne’de doğdu. Eyüp Rüştiyesi ile İstanbul Sultânîsi’ni bitirdi. Millî Mücâdele yıllarında, Bü­yük Millet Meciisi’nde mazbata tashihçisi ve zabıt kâtipliği yaptı. 1928’de İstanbul’a gelerek Vakit,_Son Posta ve Cum­huriyet gazetelerinde çalıştı. İstanbul Üniversitesi Gazete­cilik Enstitüsü’nde görev aldı. 1942’den itibaren oyun yazar­lığını gazeteciliğin yanısıra sürdürmüştür. İstanbul’da öldü. Feriköy Mezarhğt’nda gömülüdür.

Cumhuriyet devri oyun yazarlarındandır. Basılan ilk yazı­sı röportaj türündendir. Sonra iki roman denemesi yayımla­mış, polisiye roman türünü de denedikten sonra oyun ya­zarlığında karar kılmıştır (1942). Sayıları yirmi üçü bulan oyunlarının mihveri, aile münâsebetleri İçinde zamanla de­ğişen fikrî ve ahlâkî zıtlaşmalardır. Konularını günlük hayat­tan, olaylar ve insanlar arasındaki çatışmalardan alır. Aile yapısındaki bozulmaya seyircinin dikkatini çeker.

Paydos yurt dışında, Atina’da 65 defa temsil edilerek yabancı Ülke­de profesyonel sahnede oynayan ilk Türk oyunu olmuştur. Eserleri Ankara’da, İstanbul Şehir Tiyatroları’nda, Devlet Tiyatroları’nda, okul sahnelerinde defalarca oynanmıştır. Bunların bir kısmı yazarın sağlığında, bazıları da birkaç de­fa basıldı. Ölümünden sonra İnkılâp ve Aka Kitabevleri ta­mamını dört cilt hâlinde yayımladı.

Eserleri: 1. Paydos (1948), 2. Küçük Şehir (1945, 1948’d e İnönü Tiyatro Armağanı kazandı), 3. Sana Rey Veriyorum (1951), 4. Harput’ta Bir Amerikalı (1955, bas. 1963), 5. Buzlar Çözülmeden (1964), 6. Hepimiz Birimiz için- Üzüntüyü Bırak (2 oyun, 1965), 8. Ölen Hangisi? (1968, bas, 1970), 9. Büyük Şehir (1942, bas. 1972), 10. Ayarsızlar (1943, bas. 1972), 11. Hacı Kaptan (1944, bas. 1972), 12. Koca Bebek (1046, bas. 1972), 13. Soygun (1951, bas. 1972), 14. Kadıköy ^Ulcsi (1952, bas. 1972), 15. Makine (1953, bas, 1972),