EŞREFOĞLU RUMİ
(?-1469) Şâir, yazar. Asıl adı Abdullah’tır. Mısır’dan göçerek iznik’e yerleşen bir ailenin oğludur. İyi bir öğrenim gördükten sonra Bursa’ya gelmiş, Emir Sultan’ın hizmetine girmiştir. Onun tavsiyesi ile Ankara’ya giderek Hacı Bayram-ı Velî’ye Önce devriş sonra damat olmuştur. Kadiri tarikatının Eşrefiye kolunun kurucusudur. İznik’te öldü, tekkesine gömüldü. Hayatı halk arasında menkıbeleşmiş, bu efsaneler sonradan yazıya geçirilmiştir. Tasavvufun ilkelerini yaymak için çalışmıştır. Divan’ından başka Tarikatname, Fütüvvetname, Hayretname, Münacaatname gibi pek çok mensur yapıtı da vardır. Yunus Emre’nin ilahilerine benzer şiirler söyleyerek onun yolunda yürümüştür. Din ve tasavvuf temasını işleyen şiirlerinde bâzan aruz, bâzan hece ölçüsünü kullanmıştır. Mensur eserinde de (Müzekki’n-nüfûs) tasavvufun prensiplerini anlatmış, dervişlerine nefsi terbiye etme ve güzel ahlâk sahibi olmanın yollarını anlatmıştır.
Eserleri:
1. Dîvan [elyazması nüshaları vardır. Önce Âsaf Halet Çelebi tarafından bir inceleme ile basılmış (1944), sonra Tercüman gazetesi 1001 Temel Eser diziside yayımlanmıştır (1972).] 2. Müzekki’n-nüfûs (Nefisleri temizleyen demektir, mensurdur, tasavvuf konusunu işler, yeni yazı ile de neşredildi.) 3. Tarikat-nâme, 4. Fütüvvet-nâme, 5. Delailü’n-nübüvve, 6. İbret-nâme, 7. Mâziret-nâme, 8. Hayret-nâme, 9. Elest-nâme, 10. Nasihat-nâme, 11. Esrârü’t-tâlibîn, 12. Münâcât-nâme, 13. Tâc-nâme.
[Hayâtı ve menkıbeleri üzerine yazılan, Bursalı Mehmed Veliyyüddîn’in Menakıb-ı Eşref-zâde’si, Abdullah Uçman ve Önder Akıncı tarafından yayımlandı (1976).]
ben rıumi efendinin hayatını okudum ve şiirlerinide gercekten insan boyle alimlerden ders alıyor ve herkesin hayatında okuması gerektigini dusunuyorum ve gercekten cok buyuk bir alim
Günümüz Türkiye’sinde şiirlerinin bir kısmı ilahi şeklinde bestelenmiş, dünyaya geliş muammasını çözmüş ve bunu şiirlerinde dile getirmiş manevi derinliğe sahip bir Selef.