Karacaoğlan
Doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmeyen Karacaoğlan’ın Toroslarda yaşayan Türkmenler arasında yetişmiş olduğu düşünülmektedir. Âşık edebiyatının en güzel lirik şiirlerini söyleyen sanatçı, din ve tekke şiirinden, doğa konularını üstün bir başarıyla, yalın bir dille işlemiştir. Şiirlerinden Anadolu’nun birçok yerini gezdiği anlaşılan Karacaoğlan’ın Mısır, Trablus, Rumeli gibi yerlerde bulunduğu uzun yıllar gurbette yaşadığı biliniyor. Aşık edebiyatının duygu yönü en güçlü şairdir. Koşma, semai nazım şekilleriyle tanınmış, güzelleme nazım türünün en güzel örneklerini vermiştir. Şiirlerinde aşk, tabiat, ayrılık, gurbet gibi konuları işlemiş tabiatı adeta resmetmiştir. Sadece hece ölçüsünü kullanmıştır
Karacaoğlan (15’inci yy)
Halk ozanı. Yaşamı hakkında elimizde fazla bilgi yoktur. 152nci yüzyılda Güney Doğu Anadolu’da hayatını sürdürdüğü şiirlerinden çıkarılmaktadır. Karacaoğlan adı İle şiir yazmıştır.
Hece ölçüsü İle halk zevkine ve halk edebiyatı geleneğine bağlı şiirler söylemiştir. Koşma, semai ve destanlarının temasını ayrılık, tabiat, aşk ve birtakım sosyal olaylar oluşturur. Halk şiirinin en güzel örneklerini söylemiştir. Şanı Anadolu, Rumeli, Kırım ve Azerbaycan’a kadar uzanmış, yüzyıllarca halk tarafından unutulamamıştır. Karacaoğlan, gerek kendi döneminde ve gerekse daha sonraki dönemlerde yaşayan Gevheri, Erzurumlu Emrah, Aşık Ömer, Zihni, Aşık Dertli ve aşık Dadaloğlu gibi önemli halk şairlerinin şiirlerinde ve 1900’lü yıllardaki Rıza Tevfik Bölükbaşı, Faruk Nafiz Çamlıbel ve Behçet Kemal Çağlar gibi büyük edebiyatçıların şiirleri üzerinde etkisini göstermiştir.
Karacaoğlan’ın hayatı ve şiirleri hakkında çıkan kitapların en önemlileri şunlardır:
1. Cahit Öztel-II, Karacaoğlan-Şiirleri (1970),
2. Sadettin Nüzhet Ergun, Karacaoğlan-Hayatı ve Şiirleri (1933,…, 1963),
3. Nejat Sefercioğlu, Karacaoglan bibliyografyası (1980),
4. Mustafa Necati Karaer, Karacaoğlan (Tercüman 1001 Temel Eser Serîsinden, 1973),
5. Metin Akar, Karacaoğlan (Bulvar Gazetesi, Okul Destek Ansiklopedisi yayımı, 1985).
