Gelibolulu Mustafa Ali

(1451-1600) Tarihçi ve Divan şairlerindendir. Gelibolu’da doğdu. Devrinin tanınmış âlimlerinden ders gördü. Şehzade I. Selim’e, Kıbrıs Fâtihi Lala Mustafa Paşa’ya ve Ferhad Paşa’ya divân kâtipliği, Cidde Emirliği yaptı. Cidde’de öldü.
Devrinin başarılı gazel ve kaside şâiridir. Künhü’-ahbar (haberlerin özü) adlı eseri ile meşhur oidu. Manzum ve mensur kırktan fazla eserin sahibidir. Farsça şiirleri de var­dır.
Eserleri: 1. Türkçe Dîvan (2 tanedir. Mecmualarda divanı­na girmemiş şiirleri de vardır) 2. Farsça Dîvan (el vazması halinde), 3. Mihr ü Vefa (mesnevi), 4. Razvatü’l-Letâyıf (ahlâki manzum eser), 5. Tuhfetü’l-Usşâk (Hüsrev-i Dihlevi’nin Mat-lau’l-envâr’ına nazire olarak yazılmış, manzum), 6. Sedef-I Sad-güher (mesnevi), 7. Künhü’l-ahbâr (umumî tarihi, Pey­gamberler tarihi, İslam tarihi, Türk ve Mogal tarihidir. Avru­palı milletler hakkında da bilgi verilmiştir. XVI’ncı asır ve bu dönemde yaşayan şairler hakkında çok değerli bilgiler bu­lundurmaktadır. En güvenilir tarih kitaplarındandır. 1860-1870 yılları arasında beş cilt halinde basılmıtır). 8. Nasîha-tü’s Selâtîn (1581’de yazıldı. Sultan III. Murad devrinin siya­sî, sosyal, hukukî ve İktisadî durumu, bozukluklar örnekler­le anlatılır. Önemli bir eserdir}. 9. Mevâldü’n-nefâis fî Kaval-di’l-Mecâlis [Bir görgü kitabıdır. Orhan Şaik Gökyay sadeleştirerek Ziyafet Sofraları adı ile Tercüman 100 Temel Eser serisin­de yayımladı (1989).], 10. Menâkıb-ı Hünerverân (ünlü hattat, tezhipçi, oymacı, zerefşân ve halkâriler hakkında bilgi veren kitaptır. 1926’da basılmıştır). Hüseyin Nihal Atsız 1968’de değerli bir Âlî Bibliyografyası yayımladı.