12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 1. Ünite Değerlendirme Soruları
1) Ne içindeyim zamanın,
Ne de büsbütün dışında;
Yekpâre, geniş bir ânın
Parçalanmaz akışında.
Bu dörtlükte hangi bilgi alanı ya da bilim dalının etkisi ağır basmaktadır?
2) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun kelime ya da kelime gruplarıyla tamam- layınız.
a) ………………………. amacı psikolojinin bakışıyla edebiyatı ve edebî eseri değerlendirmektir.
b) Edebî eserlerdeki kahramanların iç dünyasını yansıtan ………………………. ve ………………………. gibi anlatım teknikleri kullanılır.
c) Türkçenin bilinen ilk sözlüğü, ………………………. Türkçenin Arap dili karşısında zengin bir dil olduğunu göstermek amacıyla hazırladığı ……………………….. .
ç) Edebiyatta ………………………. , felsefede ise ………………………. kullanılır.
3) Aşağıda verilen ifadeler doğru ise yargının başına “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
(….) a. Bir dil kendi kuralları içerisinde iç ve dış dinamiklere bağlı olarak zamanla değişebilir.
(….) b. Edebiyat konu bakımından felsefeden yararlanır.
(….) c. Edebiyat ve felsefenin amacı, okuyucuda güzellik duygusu uyandırmak ve ona zevk vermektir.
(….) ç. Edebiyat ve psikolojinin ortak özelliği insanı bir bütünlük içinde kavrayarak onun doğasına yaklaşmaya çalışır.
(….) d. Bir dildeki değişimin tek nedeni başka dillerden kelime ve terimlerin alınmasıdır.
4) Bir edebî eser incelerken “yazar, eser ve okur” dikkate alınmalı, bu üç faktörden eser içerisinde en etkili olan tespit edildikten sonra eser incelenmelidir. Yazarın nasıl bir insan olduğu, eserini nasıl oluşturduğu, eserde karşımıza çıkan kahramanlar ile bunların davranış özellikleri ortaya konmalı ve eserin okuyucular üzerindeki etkileri araştırılmalıdır.
Bu sözleri söyleyen kişi aşağıdaki bilim dallarından hangisinden yararlanmıştır?
A) Coğrafya B) Felsefe C) Psikoloji D) Sosyoloji E) Tarih
5) Aşağıdakilerden hangisi edebî ve felsefi eserlerin ortak özelliklerinden biridir?
A) Bireysel bir çabanın ürünü olmaları
B) Sanatsal işlevde bir dille yazılmaları
C) Güzellik duygusu uyandırmak amacıyla yazılmaları
D) Anlatımlarının kapalı ve öznel olması
E) Düşünceden çok duygu ve sezgilerin ön planda olması
Ne de büsbütün dışında;
Yekpâre, geniş bir ânın
Parçalanmaz akışında.
Bu dörtlükte hangi bilgi alanı ya da bilim dalının etkisi ağır basmaktadır?
2) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun kelime ya da kelime gruplarıyla tamam- layınız.
a) ………………………. amacı psikolojinin bakışıyla edebiyatı ve edebî eseri değerlendirmektir.
b) Edebî eserlerdeki kahramanların iç dünyasını yansıtan ………………………. ve ………………………. gibi anlatım teknikleri kullanılır.
c) Türkçenin bilinen ilk sözlüğü, ………………………. Türkçenin Arap dili karşısında zengin bir dil olduğunu göstermek amacıyla hazırladığı ……………………….. .
ç) Edebiyatta ………………………. , felsefede ise ………………………. kullanılır.
3) Aşağıda verilen ifadeler doğru ise yargının başına “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
(….) a. Bir dil kendi kuralları içerisinde iç ve dış dinamiklere bağlı olarak zamanla değişebilir.
(….) b. Edebiyat konu bakımından felsefeden yararlanır.
(….) c. Edebiyat ve felsefenin amacı, okuyucuda güzellik duygusu uyandırmak ve ona zevk vermektir.
(….) ç. Edebiyat ve psikolojinin ortak özelliği insanı bir bütünlük içinde kavrayarak onun doğasına yaklaşmaya çalışır.
(….) d. Bir dildeki değişimin tek nedeni başka dillerden kelime ve terimlerin alınmasıdır.
4) Bir edebî eser incelerken “yazar, eser ve okur” dikkate alınmalı, bu üç faktörden eser içerisinde en etkili olan tespit edildikten sonra eser incelenmelidir. Yazarın nasıl bir insan olduğu, eserini nasıl oluşturduğu, eserde karşımıza çıkan kahramanlar ile bunların davranış özellikleri ortaya konmalı ve eserin okuyucular üzerindeki etkileri araştırılmalıdır.
Bu sözleri söyleyen kişi aşağıdaki bilim dallarından hangisinden yararlanmıştır?
A) Coğrafya B) Felsefe C) Psikoloji D) Sosyoloji E) Tarih
5) Aşağıdakilerden hangisi edebî ve felsefi eserlerin ortak özelliklerinden biridir?
A) Bireysel bir çabanın ürünü olmaları
B) Sanatsal işlevde bir dille yazılmaları
C) Güzellik duygusu uyandırmak amacıyla yazılmaları
D) Anlatımlarının kapalı ve öznel olması
E) Düşünceden çok duygu ve sezgilerin ön planda olması
6) Aşağıdakilerden hangisi dilin tarihî süreç içerisindeki değişimini etkileyen sebeplerden biri değildir?
A) Kültürel etkileşim
B) Coğrafi değişiklikler
C) Dilin kendi iç dinamikleri
D) Teknolojik gelişmeler
E) Kişilerin dile müdahalesi
7) Felsefe tarihine baktığımızda, pek çok filozofun aynı zamanda edebî bir tarzı kullandıkları görülür. İlk Çağ filozoflarından bazıları görüşlerini şiirler şeklinde dile getirmişler ve aynı zamanda ozan olmuşlardır. Platon, Nietzsche aynı zamanda büyük edebiyatçılardır. Russel, Camus, Sartre Nobel Edebiyat Ödülü’nü almışlardır. Ama bazı çok iyi filozoflar da vardır ki bunlar kötü yazar olmuşlardır. Örneğin Aristoteles, Kant gibi isimler çok iyi filozof oldukları hâlde, kullandıkları dil bakımından iyi yazar değillerdir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi üzerinde durulmaktadır?
A) Büyük edebiyatçıların aynı zamanda iyi bir filozof olduğu
B) Edebiyat ile felsefenin ilk çağlardan beri aynı konuları ele aldığı
C) İyi bir filozof olmak için iyi bir edebiyatçı olmanın gerekmediği
D) Dili iyi kullanan filozofların daha başarılı olduğu
E) Filozofların düşüncelerini her zaman edebî türlerle anlattıkları
8) Edebiyat ile psikoloji ilişkisiyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Edebiyat ve psikoloji kendilerine malzeme olarak insanı seçmiştir.
B) Edebiyat ve psikoloji benzer çözümleme yöntemlerini kullanır.
C) Edebiyatta psikolojik unsurların saptanması ilk defa Adler ile başlamıştır. D) Edebiyat psikolojiden, psikoloji de edebiyattan istifade eder.
E) Psikoloji biliminin bulguları edebî eser çözümlemesinde kullanılır.
9) Aşağıdakilerden hangisi sözlüklerin işlevlerinden biri değildir?
A) Bir dilin kelimelerini alfabe sırasına göre tanımlamak
B) Kelimelerin başka dillerdeki karşılıklarını vermek
C) Kelimelerin söylenişlerini, kökenlerini, dilbilgisi kategorilerini göstermek
D) Bir dilin kelime hazinesini düzenlemek ve açıklamak
E) Dil bilgisi ve yazım kurallarını açıklamak ve örneklemek
A) Kültürel etkileşim
B) Coğrafi değişiklikler
C) Dilin kendi iç dinamikleri
D) Teknolojik gelişmeler
E) Kişilerin dile müdahalesi
7) Felsefe tarihine baktığımızda, pek çok filozofun aynı zamanda edebî bir tarzı kullandıkları görülür. İlk Çağ filozoflarından bazıları görüşlerini şiirler şeklinde dile getirmişler ve aynı zamanda ozan olmuşlardır. Platon, Nietzsche aynı zamanda büyük edebiyatçılardır. Russel, Camus, Sartre Nobel Edebiyat Ödülü’nü almışlardır. Ama bazı çok iyi filozoflar da vardır ki bunlar kötü yazar olmuşlardır. Örneğin Aristoteles, Kant gibi isimler çok iyi filozof oldukları hâlde, kullandıkları dil bakımından iyi yazar değillerdir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi üzerinde durulmaktadır?
A) Büyük edebiyatçıların aynı zamanda iyi bir filozof olduğu
B) Edebiyat ile felsefenin ilk çağlardan beri aynı konuları ele aldığı
C) İyi bir filozof olmak için iyi bir edebiyatçı olmanın gerekmediği
D) Dili iyi kullanan filozofların daha başarılı olduğu
E) Filozofların düşüncelerini her zaman edebî türlerle anlattıkları
8) Edebiyat ile psikoloji ilişkisiyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Edebiyat ve psikoloji kendilerine malzeme olarak insanı seçmiştir.
B) Edebiyat ve psikoloji benzer çözümleme yöntemlerini kullanır.
C) Edebiyatta psikolojik unsurların saptanması ilk defa Adler ile başlamıştır. D) Edebiyat psikolojiden, psikoloji de edebiyattan istifade eder.
E) Psikoloji biliminin bulguları edebî eser çözümlemesinde kullanılır.
9) Aşağıdakilerden hangisi sözlüklerin işlevlerinden biri değildir?
A) Bir dilin kelimelerini alfabe sırasına göre tanımlamak
B) Kelimelerin başka dillerdeki karşılıklarını vermek
C) Kelimelerin söylenişlerini, kökenlerini, dilbilgisi kategorilerini göstermek
D) Bir dilin kelime hazinesini düzenlemek ve açıklamak
E) Dil bilgisi ve yazım kurallarını açıklamak ve örneklemek
