Hayber Kalesi’nin Fethi
Hayber Kalesi’nin Fethi
Hayber Kalesi Nerede
Hayber, o zamanki adıyla Yesrib’in (Medine) yaklaşık 180 km. kuzeyinde bulunan vadinin ismidir. Hayber ismi burada yaşayan yahudi kabilelerin lisanında “kale” anlamındadır. Cahiliye döneminde bu kaleler muhkem olmasıyla ve sağlam olmasıyla meşhurdur. İslamiyetin doğuşunda istendiği kadar yükseğe çıkılsın Hayber Kalesi de dahil kalelerin hepsini görmek imkansızdı.
Hayberin Fethinin Nedenleri (Sebepleri) Nelerdir
İslam tarihinde Hayber Kalesi, Hicret’in 7. yılında yani miladi 628 senesinde Hz. Muhammet‘in kumandanı olduğu harp nedeniyle bilinir hale gelmiştir. Yesrib’den çıkarıldıktan sonra Kalesi’ne gelip burada ikamet Benî Nadîroğulları adlı yahudiler, Kureyşlilerle beraber olup islamiyetin yayılması için mücadele eden insanlara karşı büyük bir savaş hazırlığı içine girdiler. Hayberli Benî Nadîroğulları diğer kabilelerle yaptıkları bu beraberliğin amacı, Peygamber‘in Medine’den mümkün olduğunca uzak bir alanda savaşa mecbur bırakarak onu az sayıda askerden oluşan ordusuyla beraber yok etmek ve lidersiz kalan Medine’nin üzerine her taraftan saldırarak sağ kalanları öldürüp İslamı tamamen yok etmekti.
Hayber Savaşı
Benî Nadîroğulları bu yaptıkları neticesinde 627 yılında Hendek Savaşı yapıldı. Bu savaşın sonucunda İslam devleti için büyük bir tehdit biçimine dönüşen yahudilerle mücadele için Resûlullah, Hudeybiye Barış Antlaşmasında onların ileri sürdüğü koşullarda anlaşarak sonraki zamanlarda başlayacak bir müslüman-yahudi mücadelesinde tarafsız olmalarını garantiledikten sonra Hayber Kalesi’ne fetih savaşı hazırlıkları yaptı ve yaklaşık bir ay sonra bin beş yüz askerden oluşan bir orduyla Medine’den yola çıktı.
Hz. Muhammet’in yola çıktığını öğrenen Hayberliler, islam ordusuna karşı savaşmaya hazırlık yaptılar. Farklı kaynaklara Hayberlilerin 10 ile 20 bin civarında askeri bulunuyordu. Bununla beraber sağlam ve korunaklı kalelerinde savunma üstünlüğü ellerindeydi, üstelik silah, erzak su gibi çeşitli malzemelerinin bolluğu bakımından üstün konumdaydılar.
Hayberin Fethinin Sonuçları Nelerdir
En başta zaptedilen Nâim Kalesi’nin, günümüze gelmediği için nerede olduğu tam olarak bilinmemektedir. Hz. Ali’nin mucizevi gayretiyle kentin içindeki Kamûs Kalesi, daha sonra da sırasıyla Şık, Netâh, Ketîbe, Vatîh ve Sülâlim kaleleri ele geçirildi. Bu kalelerin ele geçirilmesinden sonra Yahudi kitabı Tevrat’a göre ya da israiloğullarının töresine göre hükmedilseydi şehirdeki eli silah tutan tüm erkekler kılıçtan geçirilerek öldürülecek, çocuklar ve kadınlar ise köle ve cariye olacaklardı. Ancak Hz. Muhammed öncelikle insanların hepsini affederek giysileri dışında hiçbir şey almadan şehirden gitmelerine izin verdi. Daha sonra bu emrini biraz daha ılımlı hale getirerek kalmak isteyenlerin tarım yaparak elde edecekleri tarım ürünlerinin yarısını alabileceğine hükmetti.
Hayberin Fethi ile ilgili Başka Bir Kaynak Özet
Müslümanların Şam ticaret yolunu ele geçirmek istemeleri, Yahudilerin Müslüman kervanlarına zarar vermesi Müslümanların ilk fetih savaşını yapmış ve fetihler dönem i başlamıştır. Hayber Savaşı Müslümanların ilk taarruz savaşıdır. Şam ticareti kesin olarak Müslümanların eline geçmiştir. ilk defa Cizye Vergisi alınmıştır. Hayber’in fethinde Hz. Ali’nin üstün gayretleri etkili olumuştur.
Bölgeden geçen kervanlara Yahudilerin saldırmaları sonucu Hayber’e sefer düzenlenerek kale alınmıştır. Seferin sonucunda Şam ticaret yolunun kontrolü Müslümanların eline geçmiştir. Müslümanların ilk taarruz savaşıdır, ilk fethedilen yerdir.