FITNAT HANIM

(?-1780) Dîvan şâiri, istanbul’da doğdu. Asıl adı Zübeyde’dir. Şey­hülislâm Ebû İshakzâde Mehmed Esad Efendi’nin kızıdır. Küçük yaştan itibaren edebiyatla uğraştı. İlim ve kültürden uzak biri ile evlendiği için mutsuz bir hayat sürdü. İstanbul’­da öldü. Fıtnat Hanım’ın şiirleri fazla Özellik arzetmez. Dîvan ede­biyatının geleneklerine göre söylediği şiirlerde kadın şâir olduğu bile hissedilmez. Türkçe’yi ustalıkla ve ahenkli […]...

FERİDUN AHMET BEY

 (?-1583) Münşi (yazar). Sokullu Mehmed Paşa’nın Dîvan Kâtibi idi. (1553). Nahcivan (1544) ve Zigetvar (1566) seferlerine katıl­mış, 1570’de Reisülküttâb, üç yıl sonra da nişancı olmuş­tur. MI. Murad devrinde azledilip sancakbeyliğıne gönderildi (1576-1580), sonra tekrar nişancılığa getirildi. İstanbul’da öldü. Feridun Bey, devlet yazışmaları, resmî yazı üslubu ve dili hakkında yazdığı ve Sultan III. Murad’a sunduğu Münşeâtü’s-selâtîn […]...

FERAİZCİ-ZADE MEHMET ŞAKİR

(1853-1911) Tiyatro eseri yazarı. Bursa’da doğdu. Özel öğrenim göre­rek yetişti. Bursa Vilâyet Mektebî Kalemi ile Bursa ve Kırklareli’nde devlet memurluğu, öğretmenlik, gazete ve bası­mevi müdürlüğü yaptı. Bursa’da öldü. Tanzimat dönemi oyun yazarlarındandır. Nilüfer (1885-1891) ile Gündoğdu (1894) dergilerini çıkarmış, tasfiyecilik derecesinde dilde sadeleşmeyi savunmuştur. Ahmet Vefik Paşa’nın Bursa valiliği sırasında, tiyatro çalışmalarında yar­dımcı olmuştur. Moliere’nin […]...

BURHAN FELEK

(1889-1982) Yazar. Üsküdar’da doğdu. Üsküdar Ravza-yı Terakki S yesi’ni, Mülkiye İdâdîsi’ni ve İstanbul Hukuk Mektebi’ni bitir­di (1911). Evkaf İnşaat Başkâtipliği, Ticâret Bakanlığı Hukuk Müşavir Yardımcılığı, öğretmenlik ve avukatlık yaptı. Gazete­ciler Cemiyeti Başkaniığı’nda bulundu. Çeşitli gazetelerde fıkra yazarlığı yaptı (Vakit, Vatan, Millet, Yeni Ses, Tan, Cum­huriyet, Milliyet). 1976’da ŞeyhüM muharririn unvanı aldı. İs­tanbul’da öldü. Felek, günlük […]...

FEHİM-İ KADİM

(1627-1648) Dîvan şâiri. İstanbul’da doğdu. Asıl adı Mustafa’dır. Diğer Fehim’lerden ayırmak İçin Kadîm sıfatı ile anılır. Eyüp Pa-şa’nın yanında kâtip olarak Mısır’a gitti (1644). Kudüs, Mek­ke ve Medine’de bulundu. Paşa ile arası açılınca İstanbul’a dönmek üzere yola çıktı ve Ilgın (Konya)’da Öldü. Küçük bir dîvanı vardır. Şiirleri İzzet Molla, Nazîm ve Şeyh Gâfib tarafından beğenilmiş, […]...

FAZLİ

(?-1564) Dîvan ve mesnevi şâiri. Asıl adı Mehmet’tir. Üsküplü şâir Riyazi ile şâir Zâtî’den şiir dersleri aldı. Şehzade Mehmed’-İn sünnet düğününde (1530) yazdığı bir kasideyi huzurda okuyarak Kanunî’nin iltifatını kazandı. Dîvan kâtipliği ve rei-sülküttaplık yaptı. Kütahya’da öldü. Şiirde ve nesirde devrinin tanınmış sanatçılarından idi. Gazelleri ve mersiyeleri meşhurdur. Çok sayıda rubâî yaz­mıştır. Gül ü Bülbül […]...

FATMA ALİYE HANIM

(1862-1936) Romancı, yazar. İstanbul’da doğdu. Ahmed Cevdet Paşa’nın kızıdır. Özel öğrenim görerek Arapça ve Fransızca öğ­rendi. Ahmed Midhat Efendi’nin tavsiyesi ile edebiyata yö­neldi. İstanbul’da öldü. Feriköy Mezarlığı’nda yatmaktadır. XIX’uncu yüzyıl yazarlarındandır. İlk kadın romancımızdır. Şöhreti Avrupa ve Amerika’ya da gitmiştir. Romanları kadar, tercümeleri ve makaleleri ile de tanınır. Romanları:  1. Hayâl ve Hakikat (1891), 2. […]...

KAF-ZADE FAİZİ

(?-1622) Dîvan ve mesnevi şâiri, yazar. Dîvan ve mesnevi şâiri, İstan­bul’da doğdu. Kafzâde Feyzullah Efendi’nin oğludur. Asıl adı Abdülhayy’dır.Medreseöğ renim! gördü. Kadılık, müderrislik yaptı. İstanbul’da öldü. Nesir’de, şiirden daha başarılı oldu. Şiirinde de güçlü İdi. Nefî ile karşılıklı hicivleri vardır. Devrinin tanınmış şairle­rindendir. Eserleri:  1. Dîvan (Elyazması halindedir), 2. Leylâ vü Mec­nûn (Mesnevi), 3. Şâ […]...

NECDET EVLİYAGİL

Şâir, yazar. İstanbul’da doğdu. Genç yaşta gazeteciliğe başladı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ni bitirdi. (1950). Ajans-Türk Matbaacılık Sanayii’ni kurdu. 14 Ekim 1973’te Ankara’dan milletvekili seçildi. Günümüz şâir ve yazarlarındandır. Rahat ve samimi bir söyleyişi vardır. Serbest nazımla hacimce küçük anlamca derin şiirler söylemiştir. Şiir kitapları:  1. Eski Yalı (1956), 2. Duyabildiğine (1960), 3. Vaşantı (1972), 4. […]...

EŞREFOĞLU RUMİ

(?-1469) Şâir, yazar. Asıl adı Abdullah’tır. Mısır’dan göçerek iznik’e yerleşen bir ailenin oğludur. İyi bir öğrenim gördükten sonra Bursa’ya gelmiş, Emir Sultan’ın hizmetine girmiştir. Onun tavsiyesi ile Ankara’ya giderek Hacı Bayram-ı Velî’ye Önce devriş sonra damat olmuştur. Kadiri tarikatının Eşrefiye kolunun kurucusudur. İznik’te öldü, tekkesine gömüldü. Hayatı halk arasında menkıbeleşmiş, bu efsaneler sonra­dan yazıya geçirilmiştir. […]...

EŞREF

(1847-1912) Şâir. Gelenbe’de doğdu. Babası Hacı Hafız Mustafa Hoca’dır. Manisa’da Hâtuniye Medresesi’nde Arapça ve Fars­ça, özel hocalardan tarih ve matematik dersleri aldı. Mani­sa’da memurluk, Akhisar ve Alaşehir’de mal müdürlüğü, kaymakam vekilliği yaptı. 1897’de Fatsa Kaymakamı oldu. Çeşitli ilçelerde kaymakamlık yaptı. 1902’de siyasî suçlu olarak tutuklandı, sonra bir yıl hapse mahkûm edildi. Tahli­ye edildikten sonra Mısır’a […]...

ESRAR DEDE

(1748-1796) Dîvan şâiri. İstanbul’da doğdu. Asıl adı Mehmed’dİr. Bî-zebân Ahmed’in oğludur. İyi bir tahsil görmüş, Arapça, Farsça, Rumca, Lâtince ve İtalyanca öğrenmiştir. Mevlevî tarikatına girmiş, Şeyh Gâlib’in dervişi olmuştur (1790). Uzun süre Galata Mevlevîhânesi’nde yaşamış ve İstanbul’­da ölmüştür. Aynı Mevlevihane’nin bahçesine gömüldü. Mevlevîliğe samimiyetle bağlanmış, şiirlerinin bir kısmın­da Mevlana’ya olan sevgisini anlatmıştır. Devlet büyükleri­ne kaside […]...

COŞKUN ERTEPINAR

ŞAir. Kayseri’nin Erkilet bucağında doğdu, sivas llköğretmen Okulu, Gazi Eğitim Enstitüsü Türkçe BÖlümü’nü bitirdi (1937). Öğretmenlik, okul müdürlüğü ve Millî Eğitim Bakanlığı’nda Hatk Eğitimi Genel Müdürlüğü ve Bakanlık Başmüşavirlıği yaptı. Günümüz şairlerindendir. Ferdî duyguları, insan ve yurt sevgisini, yurt güzelliklerini, aile mutluluğunu tabiî bir dil İte anlatmıştır. Şiir kitapları: 1. Dönülmez Zaman İçin (1949), 2. […]...

NÜZHET ERMAN

Şair, İstanbul’da doğdu. Afyon Lisesi’ni, Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdi (1947). Kaymakamlık (1950-1960); Anaya­sa Mahkemesi raportörlüğü; Danıştay’da üye yardımcılığı, dâire başyardımcılığı, kanun sözcülüğü (1960-1962); Nevşe­hir, Antalya, Rize ve Muğla valiliği yaptı. Günümüz şairlerindendir. Şiirleri 1942 yılından beri Yedi-gün, Ülkü, Kaynak, Millet, İnkılâpçı Gençlik, Varlık ve Hisar dergilerinde yayımlandı. Eski şiirimizin ifâde özelliklerin­den faydalanmış, Türk halkının acılarını, […]...

SADETTİN NÜZHET ERGUN

(1901-25.IV.1946) Edebiyat tarihçisi, yazar. Bursa’da doğdu. Kolağası Ali Efendi’nin oğludur. Üsküdar İttihat ve Terakkî Mektebi ile Sultânî’de ilk ve orta öğrenimini gördü. İstanbul Darülfünun Edebiyat Fakültesi’ni bitirdi. Çeşitli liselerde edebiyat öğ­retmenliği, kütüphane memurluğu ve müdürlüğü yaptı. İs­tanbul’da öldü. Çalışmaları daha çok edebiyat tarihi ile halk edebiyatı ko­nularında yoğunlaşmıştır. Şiirleri de vardır. Eserleri:  1. İlmi Tasavvuf […]...

MUHARREM ERGİN

Dil bilgini, yazar. Ahıska’da (Azerbaycan) doğdu. Balıke­sir Lisesi ile İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Böfümü’nü bitirdi (1947). Dört yıl çeşitli li­selerde öğretmenlik yaptıktan sonra aynı fakültenin Eski Türk Dili Kürsüsü’ne asistan oldu. 1963’te doçentliğe, 1971′-de de profesörlüğe yükseldi. Eski Türk Dili, Azerbaycan Türkçesi, halk hikâyeleri ile il­gili araştırma ve kitapları ile tanınır. […]...

HASAN EREN

Dil bilgini, yazar. Vidin’de doğdu. Budapeşte Üniversite-si’nde okudu; aynı üniversitede doktor ve doçent oldu. 1948’de Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’ne Türk Dili Tarihi doçenti olarak tayin edildi. 1955’te profesörlüğe yükseldi. Halen Türk Dil Kurumu Başkanı olarak görev yapmaktadır. Türk Dili ve Halk Edebiyatı konularında, yerli ve yabancı dergilerde çok sayıda makale yayımlamış, millî ve milletle­rarası türkoloji […]...

REFİK ERDURAN

Oyun yazarı. İstanbul’da doğdu. Robert Kolej’i bitirdikten sonra (1947), Amerika’da tiyatro tarihi ve dramatik edebiyat konusunda öğrenim gördü. Fıkra yazarı olarak bir gazetede çalışmaktadır. Erduran, günümüz oyun yazarlarındandır. Tiyatro tenkit­leri ve mizahî hikâyeler de yazmıştır. Bir roman denemesi vardır. İlk oynanış yıllarına göre oyunları:  1. Deli (1957), 2. Bir Ki­lo Namus (1958), 3. Cengiz Han’ın […]...

BEKİR SITKI ERDOĞAN

Şâir. Karaman’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Karaman’da yaptı. İstanbul Kuleli Askerî Lisesi’ni (1946), Harbokulu’nu (1948) bitirdi. Ankara’da bulunduğu yıllarda Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Böiümü’nde de okuyarak mezun oldu. Askerî, liselerde öğretmenlik yaptı. Heybeliada Deniz Lisesi öğretmeni iken emekli oldu. Halk şiiri geleneğini günümüzün zevki ile kaynaştırarak hece ile, bâzan aruz […]...

İNCİ ENGİNÜN

(1940- ) Edebiyat tarihçisi, yazar, istanbul’da doğdu. Orta öğreni­mini Türk Eğitim Derneği Ankara Koleji’nde yaptı (1959). İs­tanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiya­tı Bölümü’nü bitirdi. Aynı bölümün Yeni Türk Edebiyatı kür­süsüne asistan oldu (1963). 1968’de doktor, 1974’te doçent, 1984’te profesörlüğe yükseldi. Hâlen Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Böiümü’nde öğretim üyesi olarak […]...