AHMET YESEVİ

Şâir. Türkistan’ın Say ram kasabasında doğmuştur, Buhra’da medrese öğrenfmi görmüş, meşhur tasavvufçu Heme-danlı Yusuf’a bağlanarak tasavvufu öğrenmiştir. Türk halkı arasında tasavvufu yaymak iğin Yesevîlik adı verilen tarikatı kurmuştur. Bu tarîkat daha sonra Orta Asya ve Anadolu’ya yayılmıştır. Yesi’de ölmüştür. Kabri üzerine yapılan türbe asırlardan beri ziyaret edilmektedir. (?-1166) Şâir, dini ve tasavvufî düşüncelerini, Hz. Peygamber’e […]...

AHMED-İ DAİ

(? 1421) Şâir, yazar, âlim. Germiyanoğullan Beyliği sahasında ye­tişen, kadılık yapan, şâirlerdendir. Osmanoğulları’ndan Emir Süleyman, Çelebi Mehmed ve II. Murad’a yakın olmuş­tur. Sultan II. Murad’ın hocasıdır. 1421’de ölmüştür. Türkçe’nin sanat dili olarak gelişmesine hizmet etti. Eserlerinin bir kısmı manzum, bir kısmı mensurdur. İran edebiyatından tercümeleri vardır. Manzum eserleri: 1. Dîvan, 2. Esrar-nâm e, 3. Camasb-nâme […]...

AHMET FAKİH

Horosan’dan gelen sanatçı medrese eğitimi görmüş, fıkıh konusundaki üstün bilgisinden dolayı da kendisine fakih denmiştir. Mevlevidir, Mevlana’ya bağlıdır. Eserleri Çarhnâme: 100 beyitten oluşan eser, kaside nazım biçimiyle kaleme alınmış ahlaki bir yapıttır. Eserde dünyanın faniliğinden bahsedilmiştir. Anadolu Türkçesinin ilk örneklerinden olması sebebiyle dil bakımından önemlidir. Kitâbu Evsâfı Mesâcidi’ş-Şerife: Kutsal meclislerin niteliklerini anlattığı 399 beyitten oluşan […]...

AHDİ (Ahmed Çelebi)

AHDİ, (Ahmed Çelebi)  (7-1593) Tezkireci, şair. Bağdat’da doğmuştur. Mevlana Şemsed-din’in oğludur. Hayâtı hakkında fazla bilgi yoktur. Eserinde kendisinin verdiği bilgiye göre 1553 yılında İstanbul’a gel­miş, devrin âlim ve sanatkârlarıyla tanışmıştır. Tezkiresini Sultan II. Selim adına yazmıştır. Tezkiresinde Bağdat ve civarında, İran’da ve İstanbul’da yetişen Türk şairlerini tanıtmıştır. Ağır olmayan bir dili var­dır. Yaşadığı devirde gazelleri […]...

SAMET AĞAOĞLU

(1909-6.VIII.1982) Hikayeci. Aslen Kafkasyalı olan bir ailenin oğludur. Kara dağ’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini istanbul’da lise ve hu­kuk öğrenimini Ankara’da tamamladı (1932). Fransa’da dok­tora yaptı. Devlet memurluğu, milletvekilliği, çalışma, sana­yi ve devlet bakanlığı görevlerinde bulundu, fstanbul’da öl­dü. Hikâyeleri İle de tanınmıştır. Hikâye kahramanları suça meyyal, vehimli, marazî tiplerdir. Psikolojik tahlillere fazla yer verir ‘ […]...

ADNi (MAHMUD PAŞA)

ADNÎ, MAHMUD PAŞA   (?- 1474) Dîvan şâiri. Sultan il. Murad zamanında saraya alınıp eği­tilmiştir. İstanbul’un fethinde görev almış, daha sonra vezir ve sadrazam olmuştur. Boğdurularak öldürülmüştür.Türbe- si İstanbul’dadır. Mahmud Paşa iyi huylu, herkes tarafından seviten bir devlet adamı idi. Şiirlerinde devrine göre sâde ve ahenkli bir dilin hâkimiyeti görüiür. Mahmud Paşa âlimlerin ve şâirlerin […]...

ADLİ (Sultan II. Bayezid)

ADLÎ, (Sultan II. Bayezid) (1447-1512) Dîvan şâiri. Osmanlı şâir sultanlarındandtr. Amasya’da doğdu. Fatih Sultan Mehmed’in oğludur. Şehzadeliği sıra­sında iyi bir eğitim gördü. Âlim, şâir ve sanatkârlar arasında yetişti. Sultanlığı zamanındada pek çok sanatkâr ve bilgini himaye etmiş, onlara saraydan maaş bağlatmıştır. Dimeto-ka’da ölmüştür. Türbesi İstanbul’da kendi adıyla anılan ca­miin bahçoslndedlr. Açık, anlaşılır bir dille yazılmış, […]...

HALİDE EDİP ADIVAR

ADIVAR, HALİDE EDİB (1884-9 1.1964) Romancı. İstanbul’da doğdu. Reji Nâzın Mehmed Edip Bey’in kızıdır. Üsküdar Amerikan Kız Koleji’ni bitirdi. Özel olarak Arapça, Kur’ân-ı Kerîm, Türk musikîsi, Salih Zeki’den matematik, Rıza Tevfik Bölükbaşı’dan felsefe ve edebiyat dersleri alarak özel öğrenim gördü. 1901 ‘de hocası Salih Ze­ki İle evlendi. 31 Mart olayı üzerine Mısır’a kaçtı. Oradan İn­giltere’ye […]...

ABDURRAHİM TIRSİ

(?-1519) Şâir. İznik yakınlarındaki Tırs köyünde doğmuştur. Kü­çük yaşta Eşrefoğlu Rûmî’nin dergâhına devam etmiş, şey­hi tarafından yetiştirilmiştir. Sonra Eşrefoğlu Rûmî’nin kızı ile evlendi. O Öldükten sonra yerine şeyh olmuştur. Yunus Emre’nin etkisi altında kalan şâirlerdendir. Hece vezni ve sâde Türkçe ile yazdığı ilâhilerinde tasavvufu anla­tır. Eski elyazması mecmualarda pekçok şiirleri bulunur....

ABDÜLVASİ ÇELEBİ

(15. yy) Mesnevi şâiri. Hayâtı hakkında bilgi yoktur. Sultan 1. Mehmed’e yakın olan şâirlerdendir. Mesnevî edebiyatımızın önemli şairlerindendir. Ahmedî’-nin Farsça’dan Türkçe’ye çevirirken öldüğü Veys-ü Ramin mesnevisinin tamamlanması bu şâire teklif edilmiş (1412), fakat Abdülvâsi Çelebi bu eseri beğenmeyerek Halil-nâme adlı mesnevisini yazmış ve Sultan I. Mehmed’e sunmuştur (1414). Eserleri: 1. Halil-nâme (Hz. İbrahim’in hikâyesi), 2. […]...

ABDÜLBAKİ ARİF

(? 1713) . Divan ve mesnevi şairi, yazar. İstanbul’da doğdu. İlmiye mesleğinde Kazaskerlik rütbesine kadar yükselmiştir. Me­zarı İstanbul’dadır. Arif, Osmanlı devri şâir, yazar ve ilim adamlarındandır. Bir divan dolduracak kadar güzel şiirler, Hz. Muhammed’in hayâtını anlatan kitaplar ve manzumeler yazmıştır. Miracİ-yesi bu türün en güzel örneğidir. Eserleri: 1. Divan, 2. Manzume-I Mi’râc 3. Menâhicü’l-Usûl (Kelâm […]...

ABDULLAH ALİŞ

(15.IX.1908-26.Vill.1944) Halk edebiyatçısı. Tataristan’ın Köyek köyünde doğdu. İl­kokulu köyünde okudu. 1930’da Teknik Okul’u bitirerek tek­nisyen olarak çalıştı (1930) Sovyetler Birliği İle Almanya arasında, 1941’de çıkan savaşa katılarak Almanlar’a esir düştü. Esir kampında iken Hİtler’e karşı yapılan bir suikasti tasvip etmek ve faşizme karşı olmak suçundan (!) îdam edil­di. Bir teknisyen olmasına rağmen yıllarca halk kültürü […]...

Abdi

Mesnevi şairi. XV’inci asırda yaşamıştır. Hayâtı hakkında bilgi yoktur. Camasb-nâme adlı eserini Farsça’dan tercüme ederek (1429-30) II, Murad’a sunmuştur. 4877 beyitlik man­zum hikâyede Danyal Peyaamber’ln oölu Camasb’ın mace­raları ile Sâh-ı Mârân(Şahmaran)’m yanında başından geçen olayları anlatır. Bir mâcerâ mesnevîsiolmakla birlikte dünyâ­nın geçiciliği, ibâdetin lüzumu gibi konulara da değinil­miştir....

Birinci Dunya Savaşı

Türkiye’nin En Büyük Eğitim – Kültür ve Sanat sitesine hoş geldiniz. Slaytı indirmek için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.                                                       İNDİR Slaytlara geri dönmek İçin TIKLAYIN Anahtar Kelimeler: Slaytlar, Slayt, Slayt indir, Slayt izle, Slayt Galerisi, Slayt Gösterileri, Slayt Gösterisi...

Eylemde Çatı

Çatılarına Göre Eylemler : Eylemlerin öznelerine ve nesnelerine göre gösterdikleri özelliklere, girdikleri biçime çatı denir. Çatı, eylem kök ya da gövdelerine getirilen çatı ekleri dediğimiz eylemden eylem yapıp eklerine bağlı olarak oluşur. UYARI : Çatı, yalnızca eylem cümleleri üzerinde yapılan bir incelemedir. Ad cümlelerinin çatısı olmaz. ü Onda paranın yanında akılda vardı. ( Ad cümlesi […]...

Atatürk ve Dil Devrimi

DİL DEVRİMİ (Ulusallaşmanın Önemli Bir Aşaması) Atatürk bizi, milliyetimize ve Türk ulusal bilincine sahip kılarken bir taraftan da “Türk Ulusal Dili” üzerinde çalışıyor ve dil devrimini gerçekleştiriyordu. Osmanlı devrinde cahil ile okumuş; devlet adamı ile halk, birbirleriyle konuşup anlaşma olanağını hemen hemen yitirmişlerdi. Arabî ve Farisî deyimler arasında Türkçe, neredeyse silinip gidiyordu. Bütün bu karmaşıklığa […]...

Şıpsevdi Romanı Özeti

Okumak için gittiği Paris’te başarılı olamayıp yurda dönen Meftun Bey’in alafranga bir hayat sürme merakı etrafında olgunlaşan bir romandır. Meftun Bey, Kasım Efendi, Lebibe, Mahir eserin kahramanlarıdır. Romanda anlatılan, alafrangalık budalası züppe bir tip olan Meftun’dur. Paris’ten dönünce, oradaki yaşamını köşkte de sürdürmeye çalışır, köşktekilere alafrangalık dersleri vermeye kalkar. Daha da zen­ginleşmek için pinti ve […]...

Karabibik Özeti Nabizade Nazım

Edebiyatımızda, köyü konu alan ilk romandır. Realizmin başarılı bir örneği olan roman, kimilerince uzun öykü sayılmaktadır. Konu Antalya’nın bir kö­yünde geçer. Karabibik‘in toprakla mücadelesi, yaşam kavgası anlatılır. Romanda kişilerle çevre yuyumu dikkat çekicidir....

Felatun Bey İle Rakım Efendi Özeti (Ahmet Mithat)

Romandaki iki tipten Felatun Bey, alafranga ö-zentileri olan, züppe bir tipi temsil eder, çevreye karşı gülünç durumlara düşer. Diğer tip ise bir an­lamda Ahmet Mithat’ın kendisidir. Yeniliklere açık, çalışkan, gerçekçi… Yani yazarın idealize ettiği bir Osmanlı beyefendisi olan Rakım efendi. Feiatun Bey, babasından kalan mirası har vurup harman savurur. Roman, okuma ve öğrenim yoluyla iş […]...

Dünyanın En Büyük Akarsuları

Dünyanın en büyük akarsuları aşağıda büyükten küçüğe doğru listelenmiştir. Adı / Bulunduğu ülke – bölge Nil – Afrika Niger – Batı Afrika Congo – Orta Afrika Zambezi Zambiya Amazon Güney Amerika Paraná Brezilya/Arjantin Orinoco Venezüella Mackenzie Kanada Yukon Kanada Mississippi ABD Rio Grande ABD/Meksika Colorado ABD Dicle/FIrat Ortadoğu Darling Avustralya Yangtze Çin Yellow Çin Mekong […]...