Necati Bey

15. yüzyıl edebiyatçısıdır. Asıl adı İsa olan sanatçı aşıkane, sade ve samimi gazelleri ve II. Beyazıd’ın şehzadeleri olan Abdullah ve Mahmud için yazdığı mersiyeleriyle tanınmıştır. Atasözleri, deyimler ve halk tabirlerine olan düşkünlüğü; onları şiirlerde kullanmada gösterdiği başarı Necati’nin edebi kişiliğinin en önemli yönlerinden biridir. Lirik bir anlayışla şiir yazan sanatçı, daha çok Türkçe yazmış, çağdaşlarına […]...

Aşık Paşa

Aşık Paşa kimdir hayatı eserleri şiirleri kişiliği Mutasavvıf bir şairdir. Yapıtlarında sade bir dil kullanmış ve Türkçenin Anadolu’da bir edebiyat dili olarak yerleşmesinde önemli katkılarda bulunmuştur. Asıl adı Ali olan sanatçının mahlası Âşık’tır. Türkiye Türkçesini ilk kullanan tasavvuf şairlerinden biridir. Halka tasavvufu öğretmek amacıyla hem aruz hem heceyle şiirler yazan sanatçı, özellikle didaktik tarzda eserler […]...

Firdevsi

iranlı şair (Tus 934 ? – ay.y. 1-020). Asıl adı Ebul Kasım Firdevsi’dir. Büyük eserinin yarattığı yankı ve ilgiyle; yaşamı, ailesi, serüvenleri konusunda sayısız söylentinin doğmuş olması, kişiliği çevresinde karışık bir örgü oluşturur. Şiirlerinden çıkan bilgilerse, Samanoğullarından Nuh bin Mansur ile Gazne Hükümdarı Mahmut’un çağdaşı olduğu, saraylarında ilgi bulduğu, çocukluğundaki yoksunlukları, eserinin gereğince değerlendirilip karşılanmamasından […]...

Ahmet Paşa

15. yüzyıl divan sanatçısı olan Ahmet Paşa, Fatih Sultan Mehmet Han’ın sohbet arkadaşı, hocası ve veziridir. Döneminin “sultan-ı şuara-yı Rûm”u olarak adlandırılan Ahmet Paşa, gazel, kaside ve murabbalarıyla tanınmıştır. Divan edebiyatının en büyük nazire şairi olan Ahmet Paşa, şiirleriyle divan şiirinin gelişmesine zemin hazırlamış; yazdığı şiirlerinin etkisi Tanzimat edebiyatına kadar sürmüştür. Yaptığı bir hata sonucu […]...

Ahmedi

Ahmedi kimdir Hayatı Eserleri Kişiliği Şiirleri 14. yüzyılın en büyük divan şairlerinden biridir. Sanatçı; eserlerinin tamamında aşk, eğlence, tarih, tabiat temalı din dışı şiirler yazmıştır. Hayatının çoğunu Bursa’da saray çevresinde rahat bir hayat sürerek geçiren sanatçının; şairliği yanında ansiklopedik bir bilgin yönü, doktorluğu ve hattatlığı vardır. Türk şiirinde kurulan milli söyleyiş geleneğinin temelini atan Ahmedi, […]...

Alışılmamış Bağdaştırma

ALIŞILMAMIŞ BAĞDAŞTIRMA (ANLAMSAL SAPMA) Anlam belirleyicileri, anlam ayırıcıları uyum bulunmayan birleştirmelerdir. Örneğin körpe merdiven, dilsiz hayaller, korkunç kıyafet… Dilsiz insan alışılmış bağdaştırma iken dilsiz hayaller alışılmamış bağdaştırmadır. Alışılmamış bağdaştırma, sözcüklerin anlamsal belirleyicileri ve anlam ayırıcıları yönlerinden alışılmışın dışında, çoğunlukla okuru şaşırtacak ve ilk anda yadırgatacak şekilde bağdaştırılmasıdır. Özellikle İkinci Yeni şairlerinin hemen hemen her şiirinde […]...

Nesimi

14. yüzyılın mutasavvıf şairidir. Düzgün ve ahenkli bir dili olan Nesimi’nin oldukça coşkun ve pervasız bir üslubu vardır. Lirik şiirleriyle tanınmıştır. Hurufilik tarikatının bir üyesi olan Nesimi, şiir ve düşüncelerinin şeriata aykırı olması sebebiyle Halep’te derisi yüzdürülerek öldürülmüştür. (Hurufilik: Evrenin ve insanın oluşunu maddeye dayandıran, her varlığı 12 harfle açıklamaya çalışan, harflere esrarengiz anlamlar yükleyen […]...

Metinlerarası İlişki Kuramı

Metinlerarası İlişki Kuramı Teorisi Nedir Hakkında Kısaca Özet Bilgi Bir edebî metin, kendisinden evvelki eserlerden izler taşır; başka edebî eserlerden ve edebi türlerden etkilenir; başka sanat dallarının tesirlerini yaşatır ve bir edebî metin, herhangi bir başka metnin herhangi bir yönünü, kendi orijinal bütünlüğü içinde saklar. Özellikle epigrafları, tarihî bilgileri, spot cümleleri, önemli dönemlerin çığır açıcı […]...

Yeniden Eleştiricilik Kuramı

Yeniden Eleştiricilik Kuramı Teorisi Nedir Hakkında Kısaca Özet Bilgi ( New-Critisizm) 1930-1950 yılları arasında Amerika’da ve İngiltere’de etkili olan bu anlayış, T. S. Eliot, I. A. Richards gibi eleştirmenlerin estetik tenkit görüşünden etkilenerek ortaya çıkmıştır. Eliot ve Richards gibi yazarlar, edebî eseri estetik bir gerçeklik olarak kabul etmişlerdir. Bu anlayış aynı zamanda Rus Formalizmi ile Yapısalcılık […]...

İstatistik Metot Eleştiri Kuramı

İstatistik Metot Eleştiri Kuramı Teorisi Hakkında Kısaca Özet Bilgi Bütün bilim ve sanat dallarında etkilerini gördüğümüz istatistik metot kuramı, edebî metnin ve edebiyatla ilgili her bilginin incelenmesinde zaman zaman karşılaşılan bir dizi teklif ihtiva eder. Özellikle “veri”lerin fazla olduğu durumlarda verilerin birbiri ile ilgilerinin incelendiği araştırmalar, istatistik metodun tekniklerini kullanmayı gerektirmektedir. İstatistik, matematik bilimi ile […]...

Şiir Dili, İmge ve Çağrışım

Şiir Dili Nedir? Şiirde günlük hayattakinden farklı bir dil vardır. Şair, dış dünyadan aldığı malzemeyi, ona duygu ve düşüncelerini de katarak mecaz, teşbih, istiare, kinaye, tezat vb. yollarla olduğundan çok daha farklı aktarır. Şiir dili denen bu yeni dil, büyük oranda imge, çağrışım ve söz sanatlarına dayanılarak kurulur. İmge Nedir İmge, sözcüklerle oluşturulmuş bir resimdir. […]...

Edebiyat ve Felsefe İlişkisi Hakkında Bilgi

EDEBİYAT FELSEFE İLİŞKİSİ Edebiyatın birçok alanla ilişkisi olmakla birlikte, en etkin ve iç içe geçmiş ilişkisi de felsefe iledir. Felsefe ve edebiyat ilişkisi iki açıdan değerlendirilebilir. Birincisi, felsefeden edebiyata doğru olan etki, diğeri de edebiyat eserlerinin felsefeye olan etkisidir. Kimi felsefecilerin edebiyat eserlerinden etkilendikleri bilinmektedir. Bununla birlikte, felsefe edebiyat arasındaki en temel ilişki sistemi, edebiyat […]...

İzlenimci Eleştiri Kuramı

İzlenimci Eleştiri Kuramı Nedir Hakkında Kısaca Özet Bilgi Eseri, sanat eserine muhatap olan insanın içinde bulunduğu şartlara göre algılayabildiğim, bu şartın anlık izlenimlere dayalı olduğunu savunan görüştür. En önemli temsilcisi Anatol France’tır. Bir edebî eser ancak okuyucunun izlenimi noktasında değerlendirilir. Eser ne anlatırsa anlatsın okuyucuda kalanlar, kendi intibaları olacaktır. Bu anlayışa göre, sanat eserinin estetik […]...

1980 Sonrası Türk Şiiri

1980 Sonrası Türk Şiiri Hakkında Kısa Bilgi Cumhuriyet Dönemi şiirinde 1980 yılından itibaren ülkede gelişen siyasal, sosyal ve ekonomik koşulların etkisiyle bir topluluk oluşturmadan ya da ortak bir anlayış etrafında bir araya gelmeden de şairlerin bireysel şiir çalışmaları devam eder. Birçok edebî dergi çıkarılır, sanatçılar da eserlerini bu dergilerde yayımlarlar. Haydar Ergülen, Hüseyin Atlansoy, Sedat […]...

1960 Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir

Cumhuriyet Dönemi şiirinde 1940’lı yıllardan itibaren Nâzım Hikmet’ten etkilenen ve onun temsil ettiği siyasal hareket içinde yer alan toplumcu gerçekçilik çizgisinde çok sayıda şair tarafından birçok şiir yazılmıştır. Bunlar arasında Attilâ İlhan, Ahmet Arif, Enver Gökçe, Cahit Irgat, Hasan Hüseyin Korkmazgil, Can Yücel, Rıfat İlgaz, Suat Taşer, Ömer Faruk Toprak, Arif Damar, Mehmet Başaran gibi […]...

Edip Cansever

Edip Cansever Hakkında Kısaca Özet Bilgi (1928-1986 ) İstanbul’da doğdu. İstanbul Erkek Lisesini bitirdi. Edip Censever askerlik dönüşünde Kapalıçarşı’da antika satışı yapan bir dükkân kurdu. 1947 yılında ilk şiir kitabı olan “İkindi Üstü” adlı eserini yayımladı. Toplumsal kurallar içindeki bunalmış bireyi zengin imge dünyasıyla anlatmıştır. Şiirlerinde öyküleyici anlatıma, betimlemeye, diyaloğa ve dramatizasyona fazlaca önem vermiştir. […]...

Oktay Rifat Horozcu

Oktay Rifat Horozcu Hakkında Kısaca Özet Bilgi (1914-1988) Trabzon’da dünyaya geldi. Ankara Erkek Lisesini ve Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. Memurluk ve serbest avukatlık yaptı. Melih Cevdet Anday ve Orhan Veli Kanık‘la birlikte “Garip” adlı şiir kitabını 1941’de yayımladılar. Oktay Rifat Horozcu, farklı anlayışlarla da şiirler yazmıştır. “Perçemli Sokak” adlı eseriyle II. Yeni akımına yaklaşarak […]...

Yıllık Planlar

EdebiyatFakultesi.Com sitemizin yıllık planlar bölümüne hoş geldiniz. Bu bölümümüzde yeni öğretim programı ile birlikte Dil ve Anlatım ile Türk edebiyatı dersleri birleştirilerek dersin adı Türk Dili ve Edebiyatı olarak değiştirilmiştir. Önceki yılların yıllık planlarını ise arşiv bölümümüzde bulabilirsiniz. 2019-2020 Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Ünitelendirilmiş Yıllık Planlar 9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 2019-2020 Yıllık Plan […]...

Psikanaliz Eleştiri Kuramı

Psikanaliz Eleştiri Kuramı Nedir? Psikanaliz Hakkında Kısaca Özet Bilgi Psychoanalysis, başlangıçta tıbbın, özellikle psikiyatrinin bir metodu iken bazı davranış örüntülerini ve kişilik sapmalarını edebî metin yoluyla incelemeyi amaç edinmiş ve bu amacı sebebiyle edebiyatın alanına girmiş bir sistemdir. Psikanaliz kurucusu Sigmund Freud’dur (1856-1939). Meselenin tıbbi yanı, hâliyle önemlidir ama edebiyat sahasında incelenmesi gereken husus, sanata […]...

Özlü Sözler

Bilgelerin, bilginlerin, ozanların, kültürlü kişilerin yazıp söyledikleri engin anlamlı kısa sözlerdir. Bilgece söylenmiş özlü sözlerdir. Eskiden “cümle-i hikemiye” ve “kelam-ı kibar” olarak adlandırılmıştır. Atasözlerinden ayrılan en önemli yönü, söyleyenlerinin belli olmasıdır, çünkü atasözleri anonimdir. Atasözleri kalıplaşmış sözlerdir, ancak özdeyişler kalıplaşmamıştır. Türk edebiyatında ilk önemli özdeyiş kitabı Cenap Şahabettin in “Tiryaki Sözleri” adlı yapıtıdır ; sanatçı […]...