Dil
Dil nedir? Dilin Tanımı Hakkında Geniş Detaylı Bilgi
Dil, insanların isteklerini ve dertlerini anlatmak için kullandıkları işaretler sistemidir. İnsanların anlaşmasını sağlayan dilin, bir geniş bir de dar anlamı vardır. Geniş anlamıyla dil insanların anlaşmasını çeşitli yönlerle sağlayan bir sistemdir. Dış yön ve iç yön gibidir dil. Dış yönü; koklanan işitilen, bilinen, anlaşılan sistemdir. İç anlamıyla ise anladıklarımız, mana çıkardıklarımızdır. Dil, insanlara ve insanlığa özgü bir araçtır. Maksadı anlatmaya yarar. İşitme ve görme ve bunlara sıkı sıkıya bağlı bir işaretler sistemidir. Bu işaretler, işitme duygusuna hitap ediyorsa ses dili veya konuşma dili, görme duyumuza hitap ediyorsa vaat dilidir.
Genel anlamıyla dil nedir diye soracak olursak; duygu, düşünce ve hayallerimizi belirli kurallar dahilinde etrafımıza ya da karşımızdaki kişilere anlatma aracıdır. Bu ifade doğanın kanununa ve evrenin yapısına özgün olmak zorundadır. Gerek insanlar olsun, ve hayvanlar gerekse de bitkiler olsun bir şekilde kendilerini ifade etme gereği duymaktadır. İnsanlar, konuşarak, hayvanlar içgüdüleriyle, bitkiler kendilerine has yöntemlerle bu sorunun üstesinden gelmektedir.
İnsanlar geçişten günümüze kadar ortak semboller kullanarak veya birtakım semboller esas alarak anlaşma yoluna gitmektedir. İnsanoğlu evrenin yapısına uygun hareket etmek zorunda hisseder kendisini. Tabii bir vasıta olan dil, yaşanmışlıkların kendisine sunduğu kavramlar ve sembolleri dilin yapısına uygun olarak uygulamaya başlar. Bizim için burada önemli olan insan dilidir. İnsan dili, üç başlık altında incelenmektedir. Konuşma dili , yazı dili ve hareket dili. Bu yapı, insan dilinin üç farklı görüntüsünün ifadesidir.
Ad soylu sözcük olan dil, sözlük anlamı olarak “ağız boşluğunda tatmaya, yutkunmaya, sesleri boğumlamaya yarayan etli, uzun hareketli organ, tat alma organı; insanların düşündüklerini ve duyduklarını bildirmek için kelimelerle ve işaretlerle yapılan anlaşma, lisan” olarak tarif edilir.
Arapça lisan, Farsça zeban, İngilizce language kelimeleriyle karşılanan dil, kavram anlamı olarak çok değişik biçimlerde tanımlanmıştır. Bu tanımlardan bazılarına göz atalım. Dil, insanı insan yapan niteliklerin başında gelir. Onun duygularını, düşüncelerini, isteklerini bütün incelikleriyle açığa vurmasına, yaşamını sürdürebilmesine imkân sağlar.
Dil, uzun bir zaman içerisinde ve çeşitli tarih, coğrafya ve kültür şartları altında meydana gelmiş; içtimai yönü ağır basan tabii bir varlıktır.
Dil, varlığın evidir. İnsan, varlığın evinde iskân eder. Düşünce üretenler ve kelimelerle bir şeyler yaratanlar, bu evin muhafızları olan kişilerdir. Dil insanın kendisidir ve zihin hayatımız onunla vardır
Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan tabii (doğal) bir vasıta (araç), kendine mahsus kanunları olan ve ancak bu kanunlar çerçevesinde yaşayan ve gelişen canlı bir varlık, milleti birleştiren, koruyan ve onun ortak malı olan sosyal bir müessese, seslerden örülmüş bir hazine, temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış bir gizli antlaşmalar ve sözleşmeler sistemi olan sosyal aynı zamanda millî bir kültür kurumudur.
Dil, yalnız ses ve söz değildir. Dil, sayısız milletlerin birbirine devrettiği kopmaz bir yaşayış, zaman içinde tarihin, mekân içinde coğrafyanın, iman içinde dinin hep el ele vererek, birbirini destekleyerek, yer altı ve yer üstü suları gibi görünür ve görünmez kanlarla alışveriş âlemi içinde başlı başına mantık ve ferman dinlemeksizin kendisine mahsus kanunlarıyla tabiatın en karışık uzviyetlerinden daha dipdiri bir varlıktır. Dile akıl öğretilemez, akıl ancak dilden ders alır.
Dil Yapısı
Dilin yapısı, sözcüklerin bir araya gelmesiyle oluşan cümlelerin nasıl oluşturulduğunu, sözcüklerin anlamsal ilişkilerini ve dilsel işlevlerini belirleyen kuralların bütünüdür.
Dil yapısı üç temel bileşen içerir: fonoloji, morfoloji ve sözdizimi.
Fonoloji, bir dildeki seslerin ve ses yapılarının incelenmesidir. Her dil, farklı sesler ve ses yapılarına sahiptir ve farklı dillerdeki ses yapıları farklıdır. Örneğin, bazı dillerde tonlama veya vurgu önemlidir, bazı dillerde ise vurgu yoktur.
Morfoloji, bir dildeki sözcüklerin yapılarının incelenmesidir. Morfoloji, bir kelimenin kökünü, eklerini ve birleşimlerini inceler. Her dildeki morfolojik yapı farklıdır. Örneğin, Türkçe gibi bir dilden farklı olarak, İngilizce’de bazı kelimeler birden fazla şekle sahip olabilir (örneğin, “go” kelimesi “go”, “goes” ve “going” şekillerinde kullanılabilir).
Sözdizimi, bir dildeki cümlelerin yapısının incelenmesidir. Sözdizimi, bir cümlenin ögelerini (özne, yüklem, nesne vb.) ve bu ögeler arasındaki ilişkileri belirler. Her dilin sözdiziminde farklılıklar vardır. Örneğin, Türkçe’de özne genellikle yükleminden önce gelirken, İngilizce’de genellikle özne yükleminden sonra gelir.
Dil Çeşitleri
Diller, farklı tarihler boyunca ve farklı coğrafyalarda farklı topluluklar tarafından geliştirilmiştir. Bu nedenle, farklı diller farklı dil aileleri veya dil gruplarına ayrılır. Dil aileleri, birbirleriyle benzer yapısal özelliklere sahip dillerin bir araya geldiği gruplardır.
Dil aileleri arasında en yaygın olanları şunlardır:
- Hint-Avrupa dilleri: İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca, İtalyanca, Rusça, Hindi, Farsça vb.
- Afro-Asyatik diller: Arapça, İbranice, Türkçe, Japonca, Korece, Çince vb.
- Ural-Altay dilleri: Macarca, Fin dilleri, Korece vb.
Ayrıca, diller diatopik ve dialektik olarak da sınıflandırılabilir. Diatopik çeşitlilik, farklı coğrafi bölgelerde konuşulan dilin çeşitlerine atıfta bulunur. Örneğin, İngilizce’nin İngiltere, Amerika, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi farklı bölgelerdeki farklı çeşitleri vardır. Dialektik çeşitlilik, bir dilin farklı konuşma toplulukları veya sosyal gruplar arasında farklılaşması anlamına gelir. Örneğin, İngilizce’de, İngilizce’nin standart çeşidi, İskoçya İngilizcesi veya Afrika Amerikan İngilizcesi gibi farklı diyalektler mevcuttur.
Sonuç olarak, diller, insanlar arasında iletişim kurmanın temel aracıdır ve dünya genelinde çok sayıda dil ve dil ailesi vardır. Dil yapısı, bir dilin fonolojik, morfolojik ve sözdizimsel bileşenlerini tanımlar. Dil çeşitliliği, dillerin farklı dil ailelerine veya farklı diyalektlere ayrıldığı gerçeğini ifade eder. Dilin yapısı ve çeşitliliği, dilbilim alanında çalışanlar tarafından incelenir ve anlaşılması insanlar arasındaki iletişimi kolaylaştırır.
Kaç Çeşit Dil Vardır?
Tabi Biçimden
-İnsan dili
-Hayvan dili
İşin Tekniği Biçiminden
-Yazı dili
-Konuşma dili
-Hareket dili
Tarih Biçiminden
-Yaşayan dil
-Ölü dil
-Uygarlık dili
Coğrafya Biçiminden
-Ulusal dil
-Yabancı dil
Anlatım Şekli Biçiminden
-Mekanik dili
-Bilim dili
-Sanat dili
-Teknik dil
-Müzik dili
-Kitle haberleşme dili
Anlatım Seviyesi Biçiminden
-Günlük dil
-Halk dili
-Üst sınıfın konuştuğu dil
Dil Bilim Biçiminden
-Aynı dil
-Devrik dil
-Sentetik dil
-Analatik dil