Gazali
İmam Gazali Kimdir Hayatı eserleri nelerdir
Hüccetül İslam (İslamın delili) olarak da adlandırmıştır. Nizamiye medrese lerinde müderrislik yapmıştır. Bâtınilikle mücadele eden Gazali, Vahdet-i Vücud görüşünü savunmuştur. İhyâu-Ulûmiddîn Gazali’nin en önemli eseridir. Diğer önemli eseri Kimya-ı Saadettir. İslam tarihinde Akılcılık felsefesine karşı vahiycilik ekolünü temsil etmiştir. Gazali’ye göre bir şey Tanrı buyruğuyla akıl süzgecinden geçirmeye gerek yoktur o emir mutlaka yerine getirilmelidir.
Olağanüstü bir zekaya sahip olan Gazali; fıkıh, hadis, akaid, gramer, felsefe gibi ilimlerde eğitim almıştır. Dönemin ünlü islam alimlerinden ve aynı zamanda Gazali’nin hocası olan Cüveynî’ye göre Gazali derin bir denizdir. “Tehafütü’l-Felasife” (Filozofların Tutarsızlıkları) adlı eserinde Aristo, Farabi ve İbn-i Sina gibi aklı öne çıkaran filozofların tutarsızlık olarak nitelendirdiği görüşlerini ifade etmiştir. Bağdat’taki Nizamiye Medreselerinin Rektörü Gazalidir. İslam medeniyetinde zararlı fikir akımlarına karşı fikir üretmiştir.
“İhyâü’l-Ulûmi’d-Din” (Din İlimlerinin Yeniden Yapılanması) adlı eserinde de Kur’an’a ve sünnete uygun bir hayat için önerilerde bulunmuştur. Gazali’nin bilimsel konular işlerken odak noktası insanın niyeti, amacı, tasarıları, dinî ve ahlaki şuurudur. Gazali hem kabilecilik anlayışına hem de körü körüne kabul edilen mezhepçiliğe karşıdır.
Kişinin kendi mezhebini zihnî ve akli faaliyetleriyle yine kendisinin bulması gerektiğini savunan Gazali’ye göre şüphe gerçeğe ulaşmanın tek yoludur. Gazali, Tus’a geri dönerken yolda eşkıyaların saldırısına uğrar ve soyguncular, her şeyini alır. Gazali eşkıyaların peşine düşer ve reislerinden hiç olmazsa ders notlarının geri verilmesini ister. Cürcan’a sırf o notlardaki bilgileri edinmek için gittiğini söyler.
Eşkıya reisi, bilgileri hafızasına yerleştirmek yerine kâğıtlarda bırakmasından dolayı onunla alay eder, notlarını da geri verir. Bu eleştiriyi Allah’ın bir ikazı sayan Gazali’nin üç yıl içinde notların tamamını ezberlediği söylenir. Kitaplardaki ilme güvenmekten vazgeçen Gazali’de ilmî hâfızasına alma gayreti başlar.
Ne okursa ya ezberler ya da fikir olarak hazmedip, özetini benimsemeyi esas alır. Bu gayret ve azmi sayesinde kısa zamanda yaşadığı devrin en önemli âlimi olan Gazali, Tus’tan ayrılıp Bağdat’ta, Nizamiye Medresesi’ne gelir. İlmiyle kısa sürede dikkat çeken Gazali, Nizamiye Medresesi’nin baş müderrisliğine tayin edilir.