Karanfilsiz Hikayesi incelemesi (Tahlili)
Karanfilsiz Hikayesi Hakkında Kısaca
Adalet Ağaoğlu’nun “Karanfil Siz” hikayesi, modernizmin insanın iç dünyasını ele alarak gerçekliğe ulaşma amacını yansıtmaktadır. Hikaye, sanatın ve el emeğinin önemine vurgu yaparak, toplumdaki modernleşme ve teknolojik gelişmelerin sanat ve el sanatlarına olan etkisini ele almaktadır. Hikaye, modernleşmeyle birlikte insanların el emeğine ve sanata olan duyarlılıklarının azalmasını ve zanaatkârların yaşadığı zorlukları ele almaktadır.
Yazarın hikayecilik anlayışı, duygu ve düşünceleri kaynaştırarak yapaylıktan uzak durmasıdır. Sanat ve edebiyatta modernizm, geleneksel ölçütleri değiştirerek insanın konumunu ortaya koymayı hedefler. Hikayede de görüldüğü gibi, modernizm gerçeklikten ve toplumdan uzak değildir. Bireyin iç dünyasından hareket eden modernizm, gerçekliği yalın ve düz bir anlayışla değil, geleneksel-gerçekçi anlayışın dışında bir şekilde ele alır.
Teknolojik ilerlemeler, sanayideki gelişmeler ve nüfus artışı gibi pek çok etken toplumsal hayatımızı biçimlendirmekle birlikte arzuhalcilik, nalbantlık, semercilik, hallaçlık, bakırcılık, kalaycılık, sepetçilik, kamyon kasası süslemeciliği gibi bazı mesleklerin de sonunu getirmiştir. Toplum ve bireydeki değişim, tüketim kültürünün hızla yaygınlaşmasına ve insani değerlerin yavaş yavaş kaybolmasına neden olur. Bu değişimle birlikte hızlı hareket eden, zamanı kısıtlı olan ve makineleşen bir insan tipi ortaya çıkar.
İnsanların ne kamyonlarını süsletecek ne de kamyon kasalarındaki süsleri fark edecek kadar zamanı vardır. Onların tek amacı isteklerine ve ihtiyaçlarına en kısa zamanda ulaşmak, yaptıkları işten en kısa zamanda fayda sağlamaktır. Yazar, okuduğunuz “Karanfilsiz” adlı bu hikâyesinde (öykü) modernleşmeyle birlikte başlayan toplumsal değişime; yavaş yavaş önemini yitiren, kaybolan bir meslek -kamyon kasalarını süsleme işi- üzerinden dikkat çeker.
“Karanfilsiz” hikâyesi, çerçeve anlatım tekniği ile kurgulanmıştır. Çerçeve hikâye, içinde bir ya da birden çok hikâyenin anlatıldığı genel, birleştirici hikâyedir. Anlatıcının sokakta tanımadığı bir adamdan işi ile ilgili duyduğu bir cümle çerçeve hikâyeyi, araba kasalarına desenler çizen adamın yaptığı işin anlatımı ise iç hikâyeyi oluşturur. Yazar; bu anlatım tekniğinin dışında hikâyede “anlatma”, “gösterme”, “iç çözümleme”, “iç monolog” ve “leitmotif” gibi farklı anlatım tekniklerini de kullanılır.
“Anlatma” tekniğinde okuyucu ile eser arasına yazar girer. Okuyucu eserdeki olayı, kişileri, mekânı vb. ögeleri, hemen hemen her şeyi, anlatıcı kanalıyla görür ve öğrenir. “Gösterme” tekniği ise tiyatrodaki gibi her şeyin kahramanların konuşmaları, davranışları ile doğrudan doğruya okuyucuya sunulmasıdır. Bu iki teknik çoğu zaman birlikte kullanılır. “Anlatma” tekniğinde okuyucunun dikkati “anlatan” üzerinde, “gösterme” tekniğinde ise “eser” üzerinde yoğunlaşır.
Anlatma tekniğinin hâkim olduğu edebiyat eserlerinde sıklıkla kullanılan “iç çözümleme” tekniği, anlatıcının araya girerek kahramanın duygu ve düşüncelerini okuyucuya aktarmasıyla oluşur. “İç monolog” tekniği, kahramanların içsel konuşmalarını aktarmaya dayanan anlatım tekniğidir. Bu anlatım tekniğinde kahraman, karşısında biri varmış gibi kendi kendine konuşur. “Leitmotif”, kahramanları karakterize etmek ya da hatırlatmak için, çeşitli şekillerde ve vesilelerle metinde tekrarlanan ifade ve kalıplar (ana motif) anlamına gelir.
çok güzel ama hikaye özeti az