Musahipzade Celal
Musahipzade Celal Hayatı Biyografisi Edebi Kişiliği Hakkında Kısaca Özet Bilgi (1868-1959)
Asıl adı Mahmut Celalettin olan sanatçı, İstanbul’da doğdu. III. Selim’in bestekârı Musahip İzzet Şakir Ağa’nın torunudur. Firuz Ağa Sıbyan Mektebini, Feyziye Rüştiyesini ve Numune-i Terakki İdadisinden mezun oldu. Babıâli Tercüme Odasında çalışmaya başladı, bir süre çalıştıktan sonra bu görevden ayrılıp çeşitli devlet görevlerinde bulundu. OBu tarihten ölümüne kadar Şehir Tiyatrosu Kütüphanesinde kütüphaneci olarak görev yaptı.
Musahipzade Celal, daha çok müzikli komedi tarzında eserler yazdı. Sanatçı, bir anlamda Meşrutiyet tiyatrosu ile Cumhuriyet dönemi tiyatrosu arasında önemli bir köprü görevi gördü. Eserlerinde geleneksel Türk tiyatrosundan, özellikle orta oyunu geleneğinden yararlandı. Yakından tanıdığı saray ve konak hayatını, eski İstanbul’un eğlencelerini, töre ve âdetlerini, ticari hayatını eleştirel ve mizahi bir tutumla yansıttı. Köprülüler, İstanbul Efendisi, Lale Devri, Yedekçi, Fermanlı Deli Hazretleri, Aynaroz Kadısı, Bir Kavuk Devrildi adlı oyunlar sanatçının tanınmış eserlerindendir.
MUSAHİPZADE CELAL HAYATI HAKKINDA BAŞKA KAYNAK:
Musahipzade Celal Tiyatro yazarlarındandır. İstanbul’da doğdu. İlk öğrenimini Tophane Firuzağa Sübyan Mektebi’nde, orta öğrenimini -Tophane Fevziye Rüştiyesi ile Süleymaniye Nümûne-i Terakkî İdâdîsj’nde yaptı. Bir süre Hukuk Mektebi’ne devam etti. Bâb-ı âli Tercüme Odası’nda memurluk yaptı. İkinci Meşrutiyet’ten sonra (1908) bu görevden ayrılarak yalnız piyes yazmakla uğraştı. 1917-1923 yıllarında tekrar memurluk yaptı. İstanbul’da hayata gözlerini yumdu.
İlk piyesi 1913’te oynanan Köprülüler’dir. 1927-1937yılları arasında çok meşhur oldu. Konusunu, genellikle Osmanlı tarihinden alan ve çeşitli devirlerin sosyal hayatını inançları, âdetleri ve gülünç tarafları ile canlandıran piyesler yazdı. Sosyal tenkide büyük yer verdi. Tiyatro ve piyeslerinde kahramanları kendi zamanlarındaki dil ve üslûp ile konuşturdu.
1924 yılı, elli beş yaşına girmiş bulunan yazarımıza büyük eserlerinden birini yazmak olanağını sağlamıştır:
FERMANLI DELİ HAZRETLERİ…
Kendisi, bunu şöyle anlatmaktadır: “Evkaf müzesinin sükûneti rahat çalışmama çok uygun geliyordu. Bir sıra üzerine oturur, havuzda yıkanan güvercinleri seyrederken Fermanlı Deli Hazretleri’nin güvercin kovalama sahnesi gözümün önünde belirir gibi olurdu. Bu eseri, 1924 yılında, orada tamamladım”. Bu güzel oyun, Musahiboğlu’nun Dârülbedâyi sahnesinde oynanan ilk oyunudur. İlk kez 15 Kasım 1927 gecesinde oynanmış ve yazarına eski ününden daha yaygın bir ünün ve gelişmenin kapılarını açmıştır.
Musahipzade Celal Eserleri Nelerdir
1. Köprülüler (1912), 2. İstanbul Efendisi (1920, 1936), 3. Lâle Devri (1921,1936), 4. Macun Hokkası (1936), 5. Yedekçi (1946), 6. Kaşıkçılar (1936)7. Tatlı Ases1936), 8. Demirbaş Şarl (1936), 9. İtaat hamı (1936), 10. Fermanlı Deli Hazretleri (1936), 11. Kafes Arkasında (1936), 12. Mum Söndü (1936), 15. Pazartesi Perşembe (1936), 16. Gül ve Gönül (1936), 17. Balaban Ağa (1936), 18. Selma (dram, 1936), 19. Gülsüm (dram, 1936), 20. Genç Osman (dram, basılmadı), 21. Moda Çılgınlıkları (basılmadı). Sevda Şener Müsahipzâde Celâl ve Tiyatrosu adlı bir inceleme yayımladı (1963). Yazarın bütün oyunları Milliyet Yayınları arasında yeniden basıldı (1970).
