Çarpraz Uyak
Çapraz uyak, şiirde çeşitli ses ve anlam oyunlarına izin verir. Bu, şiirin daha akılda kalıcı ve etkileyici olmasına yardımcı olabilir. Çapraz uyak, bir şiirin kafiyelendirilmesinde kullanılan bir tekniktir. “ABAB” uyak düzeni kullanılır ve dizedeki kelimeler, kafiyelenen kelimelerden iki önceki veya sonraki bir kelimeyle kafiyelenir. Bu, aynı kafiyenin bir sonraki dizesinde yer almayan bir kafiye düzenidir.
Bir dörtlükte birinci dize ile üçüncü dizenin, ikinci dize ile dördüncü dizenin kendi arasında uyaklı olmasına çapraz kafiye denir, abab şeklinde gösterilir.
Çarpraz uyak (kafiye) örnekleri:
…….. dinlesem a
…….. içinden b
…….. inlesem a
…….. ruhumdakinden b
Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın a
Bu toprak, bir devrin battığı yerdir b
Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın a
Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul a
Görmedim:Gezmediğim,sevmediğim hiç bir yer b
Ömrüm oldukça, gönül tahtıma keyfince kurul a
Sade bir semtini sevmek bile ömre değer
Örnek Soru 1:
Hasret ettin yaşamaya
Çıkacak yol bırakmadın
Vebalini taşımaya
Tutacak kol bırakmadın
Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 4 + 4 hece ölçüsü ile yazılmıştır.
B) Çapraz uyak vardır.
C) 2. ve 4. dizelerde hem kelime redifi hem de tam kafiye vardır.
D) 1. ve 3. dizelerde redif yoktur.
E) Halk edebiyatı geleneğini yansıtmaktadır.
Örnek Soru 2:
Ağlamak kifayet etmez acıma
Şen kahkahalarda hüzün bu gece
I. Teselli sözleri
II. Şarkılar bir başka
III. Hazin bu gece
IV. Gider gücüme
Bu dizelerle çapraz uyak düzeninde bir dörtlük oluşturulmak istense aşağıdakilerden hangisi son iki dize olur?
Cevap: Son zamanlarda kullanılan bir soru tipi olup paragraf oluşturur gibi anlamlı ve
ahenkli şiir oluşturma sorusudur. Bu nedenle I – IV ve II – III seçenekleri belirtildiği gibi sıralanırsa dörtlük ve kafiye örgüsü sağlanır.
gercekten cok yardimci oldu hazirlayanlarin eline saglik
harika bir site. aradığım her şeyi bulabiliyorum. BU KONUDA BU DENLİ ÖZENLİ OLUĞUNUZ İÇİN TEŞEKKÜRLER
Resmen hayatımı kurtardı çok teşekkürler ?