Örüşük Uyak
Batı şiirinden şiirimize geçmiş uyak türüdür. Uyak düzeninden dolayı “örüşük kafiye” adı verilen edebi bir şiir yazım kalıbıdır. Edebiyatımızda ilk olarak Servet-i Fünun edebiyatı döneminde görülmeye başlanmıştır. Bu dönemde Terza rima adı verilen nazım biçimi örüşük uyak düzeni ile yazılmış ve şairler arasında çok tutulan bir kafiye örgüsü olmuştur. Her bentte (bölümde) bir ve üçüncü mısralar kendi arasında uyaklıdır. İkinci bentten sonra ise birinci ile üçüncü mısralar bir üstteki bentin ikinci mısrası ile uyaklı olmaktadır.
Kafiye düzeni: aba – bed – ded – e şeklindedir.
……………. çırpınarak — a
……………. avuçlarıma —b
……………. yaprak…a
……………. alma —b
……………. haykıracak —c
……………. sema!.. —b
……………. kıracak, —c
……………. yollarımı… —d
……………. yaprak —c
……………. sarı mı? — d
Başka bir örnek:
* Ölü bir camdan ağlayan korku
İniyor serseri ve boş geceye
Kaldırım bütün sükût, uyku
Her duvar, her kovukta şimdi niye
Bir büyük göz niyâz eder, ağlar
“Bitsin artık bu gizli şüphe!”
Diye korkarım…
Saklanır heyûlâlar Bana der:
“İşte bir sahife oku Sarı gölgemde hasta kalbim var!”
Ölü bir camdan ağlayan korku