Zengin Uyak

Zengin (mukayyed) kafiye, iki sesten daha çok benzeşmelerde ortaya çıkar. Benzeşmeler üç, dört, beş, altı vs. olursa fark bulunmayacak mı? Hele bu tür bir kafiyelenişe benzeyen tunç kafiye, cinaslı kafiye, redifli (müreddef) kafiye gibi isimlendirmeler büsbütün karmaşıktır. Bu tabloya iç kafiye denilen ama pek çok kaynakta asonans, aliterasyon adıyla incelenen ahenk arayışları, bu konuda standarda ve ölçütlere ne kadar ihtiyacımız olduğunu gösterir.

Bu kafiye türü, sık kullanıldığında şiirde farklı bir etki yaratır ve daha zengin bir müzikalite oluşturabilir. Zengin kafiye, sadece son hecedeki kafiyeye göre daha az yaygın olarak kullanılır, ancak bazı şairler ve şiirler için özellikle uygun olabilir.

Şiirlerin dize sonlarındaki ikiden çok ses benzerliğine dayanan kafiye çeşitlerine zengin uyak (zengin kafiye) adı verilir.

Ertesi gün başladı gün doğmadan yolculuk
Soğuk bir mart sabahı buz tutuyor her soluk

Bu şiirdeki “luk” ikiden çok ses benzerliğine dayalı olduğundan zengin uyaktır. Redif yoktur.

Bir noktada birleşmiş vatanın dört bucağı
Gurbet çeken gönüller kuşatmıştı ocağı

Bu parçada “cağ” sesleri zengin kafiye “ı” sesi ek halinde rediftir.

3 Comments

Düşüncelerinizi Yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir