Yaklaşma Durum Eki (Yönelme Hal Eki)
Yaklaşma Hal Eki (Yönelme Durum Eki) Nedir Ne Demektir
Ad ve ad soylu sözcüklere gelerek bu adları eyleme yani yükleme bağlar ve genellikle eylemin kendine doğru yöneldiğini, yaklaştığını bildirir. “Yaklaşma Durum Eki” eklendiği sözcük ya da sözcük öbeğini cümle ögelerinden dolaylı tümleç ve zarf tümleci yapar. Yönelme hal eki “-a, -e” ekleridir. Ünlü ile biten sözcüklerin üzerine gelirken araya kaynaştırma ünsüzlerinden “y” sesi gelir.
Ayrıca üzerine geldiği isimleri edatlara bağlayarak edat öbeği kurar: Sana göre, akşama doğru, sabaha dek…
Sıfat öbeği kurar: Vatanına bağlı insan, uzağa giden yolcu…
İyelik eki almış sözcüklerle kalıplaşarak deyimler oluşturur: Suyuna gitmek, kolayına kaçmak…
Zaman anlamı katar ve zarf tümleci yapar: Akşama size geliriz.
Yinelenmiş sözcüklerde yani ikilemelerde birinciye ya da İkincisine gelerek ikileme kurar: Baş başa, art arda, kana kan, başa baş, el ele…
“Değer” anlamı katar: Kitabı on beş liraya aldım.
Eklendiği cümleye “amaç sonuç” anlamı katar: Seni görmeye geldim. Sergiyi dolaşmaya gittim.
NOT:
“-e, -a” yönelme hal eki olmayan eklerin kullanımı şöyledir:
> Fiilden isim türeten “-e, -a” eki (Yapım eki)
> İsimden isim türeten “-e, -a” eki (Yapım eki)
> İsimden fiil türeten “-e, -a” eki (Yapım eki)
> Fiilden fiil türeten “-e, -a” eki (Yapım eki)
> İstek kip eki “ -e, -a” eki (Çekim eki)
Yaklaşma Durum Eki ile ilgili örnek cümleler
Bahçede büyüyen ağaca göz kırpan çiçekler, doğanın güzelliğini yansıtır.
Boya sıçrayan fırça, renkleri duvara ustalıkla yansıttı.
Yorgun bir günün ardından eve döndüğünde, rahatlamak için telefonu sessize aldı ve sessizliğin tadını çıkardı.
Edebiyat dersinde öğrenciler, verilen cümleye uygun bir anlam oluşturmak için çaba gösterdiler.
Tiyatro oyuncusu, sahneye çıktığında kalabalığın alkışlarıyla karşılandı.
Yeni bir müzik enstrümanı öğrenmek, müzik tekniğine hakim olmayı gerektirir.
Belgesel film, geçmişteki bir döneme ışık tutarak izleyicilerin tarihle bağlantı kurmasını sağlar.
Başarılı bir iş projesi, ekip çalışmasının ortaya koyduğu bir başarıdır.
Gazeteye gönderilen mektup, bir okurun görüşlerini paylaşmasına olanak tanır.
Şair, duygularını şiirlerinde ustalıkla ifade eder ve okuyucuların kalbine dokunur.
Siyaset, toplumun yönetimi ve karar alma süreçlerine müdahale eder..
Edebiyat, hayal gücünün ve duygusal derinliğin birleştiği sanatsal bir ifade biçimine verilen addır.
İzlediği film, izleyici üzerinde derin bir etki bıraktı ve filme olan ilgiyi artırdı.
Sanat eserleri farklı tarzlara ve ifade biçimlerine sahip olabilir.
Savaş, birçok insanın hayatına ve topluma derin izler bırakan bir olaydır.
Sanat, duygu ve düşüncelerin ifade edildiği yaratıcı bir alana temas eder.
Toplumun genel anlayışı, değerler ve normlar tarafından şekillendiği için topluma bakış önemlidir.
Yazı, düşünceleri ve bilgileri aktarmanın önemli bir yolu olduğu için yazıya çok önem vermeliyiz.
Proje için detaylı bir plan yapmak, başarıya ulaşmak için önemlidir.
Kitabın içeriği, okuyucunun ilgisini çekmeli ve kitaba olan talebi artırmalıdır.
Yaklaşma Hal Eki (Yönelme Durum Eki) ile ilgili örnek test çöz
I. Bahçemde yetişen elma ağacına güzel bir bakım yaptım ve onun sağlıklı büyümesini sağladım.
II. Çiçeğimi sulamak için her sabah iki sokak aşağıdan pet şişelerle su getiriyordum.
III. Evin duvarına güzel bir tablo asarak dekorasyona farklı bir hava kattım.
IV. Yazdığı cümlesine daha fazla anlam katmak için yaratıcı bir yaklaşım sergiledi.
V. Evime gelen misafirleri telefonuma anında davetiyeler göndererek onları karşıladım.
Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde yönelme durumu eki yoktur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Çözüm: Yanıt B’dir. I. cümlede ağacına sözcüğü, III. cümlede duvarına, dekorasyona sözcükleri, IV. cümlede cümlesine, V. cümlede ise evime, telefonuma sözcükleri yaklaşma hal eki aldığı için II. cümlede yönelme durum eki yoktur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yaklaşma durumu eki bulunmamaktadır?
A) Bu fikre daha fazla anlam katmak için yaratıcı bir yaklaşım sergiledi.
B) Başına gelen sıkıntılı olaylardan sonra güçlü bir şekilde ayakta kalmayı başardı.
C) Sanat eserlerinin tesiri, izleyici üzerinde büyüleyici bir etki bırakır.
D) Sahneye çıkan tiyatro oyuncusu, performansıyla seyircileri büyüledi.
E) Yeni bir dans hareketini öğrenmek için dansçının tekniğine dikkat etmek önemlidir.
Çözüm: Yanıt C’dir. A’da fikre sözcüğü, B’de başına, sözcüğü, D’de sahneye sözcüğü, E’de ise tekniğine sözcüğü yaklaşma hal eki aldığı için B’de yönelme durum eki yoktur.
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde yönelme hal eki yoktur?
A) Sabahtan beri yemek yemediğinden eve gelir gelmez tıka basa yemek yemeye başladı.
B) Farklı dönemlere ait sanat eserleri, tarih ve kültür hakkında önemli ipuçları sunar.
C) Başarıya giden yolda sabır ve azim büyük bir öneme sahiptir.
D) İleriye yönelik planlarımı yaparken hedeflerimi net bir şekilde belirledim.
E) Bu haftaki dergiye yazdığı makale, okuyucular arasında büyük bir ilgi uyandırdı.
Çözüm: Yanıt A’dır. B’de dönemlere sözcüğü, C’de başarıya sözcüğü, D’de ileriye sözcüğü, E’de ise dergiye sözcüğü adın üzerine gelerek yaklaşma hal eki görevinde kullanılmış ancak A’da eylemin üzerine gelip onu ad yaptığı için yapım eki görevinde kullanılmıştır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yaklaşma hal eki bulunmamaktadır?
A) Tiyatrocuya büyük bir tutkuyla bağlı olan izleyiciler, sahnede sanatın tadını çıkardı.
B) Politikaya ilgi duyan biri olarak, güncel gelişmeleri yakından takip ediyorum.
C) Şiire olan ilgisi, duygusal derinliğini yansıtan güzel sözcüklerle ifade ediyor.
D) Model olarak çalışan genç kadın, defilede göz kamaştıran bir performans sergiledi.
E) Ölüye saygı göstermek için cenaze törenine katılan herkes sessizce dua etti.
Çözüm: Yanıt D’dir A’da Tiyatrocuya sözcüğü, B’de Politikaya sözcüğü, C’de Şiire sözcüğü, E’de ise Ölüye sözcüğü yaklaşma durum eki almış ancak D’de hiçbir sözcükte bu ek bulunmamaktadır.
I. Barışı koruyarak, dünyada daha iyi bir gelecek için çaba sarf etmeliyiz.
II. Sanata olan tutkusu, resme olan bakışını derinleştiren bir kaynak oluşturuyor.
III. Yemek hazır olduğunda anneme masaya oturması için çağrı yaptım.
IV. Gözlüklerini bulamayan çocuk, gözüne dokunarak gözlüğünü aramaya başladı.
V. Bu film, izleyici üzerinde derin bir etkiye sahip olacak etkisine sahip.
Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde yönelme hal eki yoktur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Çözüm: Yanıt A’dır. II. cümlede Sanata sözcüğü, III. cümlede anneme ve masaya sözcükleri, IV. cümlede gözüne ve aramaya sözcükleri, V. cümlede ise etkiye, etkisine sözcükleri bulunma hal eki aldığı için I. cümlede yönelme hal eki yoktur.
I. Detaylı bir rapor hazırlayarak ayrıntıya önem verdim.
II. Telefonuma gelen mesaj, ilişkimizin yeni bir dönüm noktası oldu.
III. Bu konuda ne düşündüğünüzü bana söyleyin, benim için çok önemli olan olduğuna inanıyorum.
IV. Doğruya olan inancımızı kaybetmeden ilerlemeliyiz.
V. Kıbrıs’ı gezip görebilmek etmek için heyecanla planlar yapıyorum.
Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde yönelme hal eki yoktur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Çözüm: Yanıt E’dir. I. cümlede ayrıntıya sözcüğü, II. cümlede Telefonuma sözcüğü, III. cümlede bana, olduğuna sözcükleri, IV. cümlede Doğruya sözcüğü, V. cümlede ise herhangi bir sözcükte yönelme durum eki yoktur.
(I) Dürüstlük, insan ilişkilerinde en temel ve değerli niteliklerden biridir. (II) Dürüst bir insan, doğruyu söyleme ve davranışlarında dürüst olma prensibine bağlı kalmaktadır. (III) Dürüstlük, başkalarına karşı açık ve şeffaf olmayı gerektirir. (IV) Bir insanın dürüstlüğü, onun karakterini yansıtır ve güvenilirlik ile saygınlık kazanmasını sağlar. (V) Dürüst insanlar, yalan söylemek veya aldatmak yerine doğruları ifade ederler.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangilerinde yönelme durum eki almış bir sözcük yoktur?
A) I ve II B) II ve III C) I ve III D) II ve IV E) I ve IV
Çözüm: Yanıt E’dir. II. cümlede prensibine sözcüğü, III. cümlede başkalarına sözcüğü, V. cümlede ise yerine sözcüğü yaklaşma (yönelme) hal eki almıştır.