Yusuf Ziya Ortaç
Yusuf Ziya Ortaç Hayatı Eserleri ve Edebi Kişiliği Hakkında Kısaca Özet Bilgi (1895-1967):
İstanbul’da doğdu. İstanbul Vefa İdadisini bitirdi. Darülfünun-ı Osmaninin (İstanbul Üniversitesi) açtığı sınavı kazanarak edebiyat öğretmeni oldu. İzmit ve Galatasaray Liselerinde edebiyat öğretmenliği yaptı. Bir dönem milletvekilliği görevinde bulundu.
Edebiyat hayatına aruzla yazdığı şiirlerle başlayan sanatçı, Ziya Gökalp’ın etkisinde kalarak şiirlerini heceyle yazmaya başladı. Beş Hececiler adıyla anılan edebî topluluğa katıldı. Sanat yaşamını bu topluluğun anlayışı doğrultusunda Anadolu’yu ve Anadolu insanını ele alan eserler vererek sürdürdü. Topluluğun bir diğer üyesi Orhan Seyfi Orhon’la birlikte Akbaba adlı mizah dergisini çıkardı. Çeşitli gazetelerde fıkra yazarlığı yaptı. Düzyazılarını genellikle mizahi hiciv tarzında yazdı. Şiir, tiyatro, roman, antoloji, gezi yazısı türünde eserler verdi. Akından Akına, Âşıklar Yolu, Cenk Ufukları, Yanardağ, Bir Selvi Gölgesi, Bir Rüzgâr Esti (şiir); Binnaz, Nikâhta Keramet (tiyatro); Üç Katlı Ev (roman); Beşik, Ocak (fıkra); Göz Ucuyla Avrupa (gezi yazısı); Halk Edebiyatı Antolojisi (antoloji) sanatçının başlıca eserleridir.
BAŞKA BİR KAYNAK:
Şâir ve yazar. İstanbul’da doğdu. S.Sâmi Bey’in oğludur. Vefa İdâdîsi’ni bitirip Dârülfünun’da yeterlik imtihanı verdi. İzmit ve İstanbul’da öğretmenlik, Ordu milletvekilliği {1946-1950) yaptı. Akbaba dergisini çıkardı, istanbul’da öldü. Zincirlikuyu Mezarlığı’na gömüldü.
XX’inci asır şâir ve yazarlarındandır. Kehkeşan, Türk Yurdu, Servet-i Fünun, Şâir, İnci ve Büyük Mecmua’da çıkan şiirleri ile tanındı. Akbaba ve Mer Ay dergilerindeki mizahî şiirleri ile meşhur oldu. ilk zamanlar aruz vezni ile yazdığı halde Millî Edebiyat cereyanına katılınca hece veznini tercih etti. Roman ve piyesleri de vardır. Beş Hececilerden biridir hece ölçüsü ile yazılmış manzum ve başarılı ilk piyesin sahibidir. Sağlam dili ve üslûbu vardı.
Yusuf Ziya Ortaç, 80 Gün 64 Saat adlı yazısında yaşadığı dönemdeki güncel bir haber üzerine düşüncelerini dile getirmektedir. Yazar, söz konusu haber üzerine düşüncelerini ortaya koyarken geleceğe yönelik bazı öngörülerde de bulunmaktadır.
Şiir kitapları: 1. Akından Akına (1916), 2. Cenk Ufukları (1917), 3. Âşıklar Yolu (1919), 4. Yanardağ (1928), 5. Kuş Cıvıltıları (Çocuk şiirleri, 1938), 6. Bir Rüzgâr Esti (1962).
Piyesleri: 1. Binnaz (1919,1962), 2. Nâme (HHU), 3. Nikâhta Keramet (1923).
Romanları: 1. Göç (1943), 2. Üç Katlı Ev (1953).
Fıkraları: 1. Beşik (1943,1948), 2. Ocak (1943), 3. Sarı Çizmell Mehmet Ağa (1956), 4- Gün Doğmadan (1960).
Gezi, biyografiler, hatıra: 1. Göz Ucuyla Avrupa (1958), 2. Portreler (1960), 3. Bizim Yokuş (1966), 4. İsmet İnönü (1946, 1962). [Eserlerinin tam listesi Yeni Yayınlar dergisi Hazlran-1968 sayısındadır.]
