Alışılmamış Bağdaştırma

ALIŞILMAMIŞ BAĞDAŞTIRMA (ANLAMSAL SAPMA)
Anlam belirleyicileri, anlam ayırıcıları uyum bulunmayan birleştirmelerdir. Örneğin körpe merdiven, dilsiz hayaller, korkunç kıyafet…
Dilsiz insan alışılmış bağdaştırma iken dilsiz hayaller alışılmamış bağdaştırmadır.
Alışılmamış bağdaştırma, sözcüklerin anlamsal belirleyicileri ve anlam ayırıcıları yönlerinden alışılmışın dışında, çoğunlukla okuru şaşırtacak ve ilk anda yadırgatacak şekilde bağdaştırılmasıdır.
Özellikle İkinci Yeni şairlerinin hemen hemen her şiirinde alışılmamış bağdaştırma örneklerine rastlanır.
^ Renksiz dalgalar giriyor koynuma Beyaz bir güvercin oluyor nefesim
(Nefesin beyaz güvercin oluşu alışılmamış bağdaştırmayı örnekler)
Körpe bir sandalla açıldı duygularım Gözlerinin masasında bade içerken
Siyah önlüklü bir güneş ayazda okula gidiyor Dizilmiş danaburunları iki keçe
SAPMA:
Sapma, sözcüğü bilimsel ya da şiir terimi olarak sözcüklerin ses bilgisi, biçim bilgisi, anlam bilgisi özelliklerinde ve dilin söz dizimi niteliklerinde bilinçli olarak değişikliğe gitmeyi, ortak dilde bulunmayan yeni söz değerleri bulmayı ifade eder. Sapmalar, şairin dil üzerindeki gücünü gösterdiği için anlatımı etkili kılma yollarından biridir.
Değişik şekillerde karşımıza çıkar.
Sevişik bir keçi yumukgöz oğlağına Özüne aşk sızmış o sütü emziriyor
(SözcükseI sapma)
* upuzun
ve yıldız ve hanım ve kavak yorgun
Attila İLHAN
(Yazımsal sapma)
Kurudu artık otlar
Bitmiyor tazeleri
Birikinti sularda
Yaprak cenazeleri
Şair, yukarıdaki şiirde hiç kullanılmamış bir tamlamadan yararlanmış, bu anlamsal sapmada cenaze göstergesinin duygu değerini sonbaharın yarattığı hüzünlü ortama uygun düşecek biçimde yaprak göstergesini aktarmıştır. (Anlamsal sapma)