İSMAİL HAKKI BALTACIOĞLU
(1889-1978)
Yazar. İstanbul’da doğdu. Vefa idâdîsi’ni (1903), istanbul Üniversitesi Tabiîye Bölümü’nü (1908) bitirdi, pârü’l-‘ muallimîn’de hat ve pedagoji dersleri verdi. İstanbul Üniver-sitesi’nde (1913-1933) pedagoji profesörlüğü, dekanlık ve rektörlük yaptı. Ankara, Dil ve Tarİh-Coğ rafya Fakültesi’nde profesörlük (1939-1942) yaptı. Afyon ve Kırşehir’den de milletvekili seçildi (1942, 1946). Ankara’da öldü.
Cumhuriyet devri yazarlarındandır. Sosyoloji, psikoloji, sanat, eğitim ve felsefe alanlarında 100’e yakın eser ve incelemeleri, deneme ve fıkra türünde yazıları davardır. Hikâye, tiyatro eseri ve roman yazarlarındandır.
Hikâye ve romanları:
1. Yalnızlar (Hikâye, 1942), 2. Batak (Roman, 1942).
Tiyatro eserleri:
1. İnanmak (1939), 2. Salt Çelebi (1939), 3. Hayvanlar (1939), 4. Akıl Taciri (1940), 5. Kafa Tamircisi (1940), 6. Andaval Palas (1940), 7. Kütük (1946), 8. Dolap Beygiri (1949), 9. Karagöz Ankara’da (1949), 10. Küçük Şehit (1961). Yeni Adam dergisi (aylık, ilk sayısı 1 Ocak 1934’te)de Baltacıoğlu’nun eseridir.
Felsefe kitapları:
1. Kalbin Gözü (1922), 2. Rousseau’nun Terbiye Felsefesi (1925), 3. Felsefe (1938),
Sosyoloji kitapları:
1. Maarifte Siyâset (1918), 2. Târih ve Terbiye (1933), 3. Türk’e doğru. 4. Batı’ya Doğru (1943), 5. Ziya Gökalp (1966)
Estetiğe dâir eserleri:
1. Demokrasi ve Sanat (1931), 2. Sanat (1934), 3. Tiyatro (1941), 4. Kara–göz Tekniği ve Estetik (1942), 5. Türkler’de Yazı Sanatı (1958).
Dinî eserleri: 1. Kur’ân Tercümesi (1957), 2. Büyük Tefsir (1961).
Pedagoji İle ilgili eserleri de vardır. Sanatkârın hayatı, eserleri ve felsefesi içİnSabri Kolçak’ın neşrettiği Prof. Ismail Hakkı Baltacıoğlu (Izmir, 1968) adlı esere bakılmalıdır.]
