İSMAİL HAMİ DANİŞMEND

(1899-1967)
Tarihçi, yazar, şâir. Merzifon’da doğdu. Beyrut Lisesi’nİ, College de France’ı (Paris) bitirdi. Maliye Meslek Mektebi, Edebiyat Fakültesi ve Mülkiye Mektebi’nde siyasî ve mede­nî tarih dersleri verdi (1912-1914). Bağdat Hukuk Mektebi’n­de müdürlük yaptı (1918). Sivas Kongresi’ne İstanbul temsil­cisi olarak katıldı. Hakimiyet-i Millî Mücadele’yi destekleyici yazılar yazdı. Cumhuriyetten sonra istanbul’a yerleşti, ilmî araştırmalar yaptı, eser yazdı. İstanbul’da öldü.
Türk ve İslâm tarihini belgelere dayanarak Türk’çü görüş­le inceledi. Tarih, lügat ve şiir dallarında eserler verdi. Râ-bia Hatun Mahlası ile dörtlüklerden meydana gelen roman­tik aşk şiirleri yazdı.

Eserlerinden bazıları:

1. Türkler’le Hind- Avrupaiılar’ın Menşe Birliği (2 cilt, 1935-1936), 2. Destan ve Dîvan edebi­yatlarında İstanbul Sevgisi (1941), 3. Ali Süavî’nin Türkçülü­ğü (1942). 4. İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi (4 cilt, 1947-1955), 5. İstanbul Fethinin Lisânı ve Medenî Kıymeti (1953), 6. Baltacı’nın Prut Zaferi (1955), 7. Türkiyat ve İslâmiyet Tet­kikleri Külliyatı (1956), 8. Türk Irkı Niçin Müslüman Olmuş­tur? (1959), 9. Garp Menbâlartna Göre, Garp Medeniyetinin Menbaı Olan İslâm Medeniyeti (1961), 10. Sadrazam Tevfik Paşa’nın Dosyasındaki Resmî ve Husûsî Vesikalara Göre 31 Mart Vak’asi (1961), 11. Garp Menbâlanna Göre Eski Türk Demokrasisi (1964), 12. Türklük Meseleleri (1966), 13. Garp İlminin Kur’ân-ı Kerim Hayranlığı (1967), 14. SümerTürk Bir­liği (2 cilt, 1967). Lügatleri: 1. Türkçe- Osmanlıca- Fransızca Sözlük (1935), 2. Tarih ve Coğrafyaya Âit Değişik İsimler Lü­gati (1937), 3. Fransızca- Türkçe Resimli Büyük Dil Klavuzu(2 cilt, 1954), 4. Tarihî Meseleler ve Menkabeler Lügati (1966). ŞHr kitabı: Rfibia Hatun Şlrllerl (1961).