Orhan Veli Kanık

Orhan Veli Kanık Hakkında Kısaca Özet Bilgi (1914-1950)

İstanbul’da doğdu. Ankara Gazi Lisesini ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünü bitirdi. PTT Genel Müdürlüğünde memurluk yaptı. Millî Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosunda çalıştı. Orhan Veli Kanık, 1936’dan itibaren Varlık dergisinde ölçüsüz, kafiyesiz, şairanelikten uzak yeni şiirler yayımlamaya başlamıştır. Türk şiirinde bir dönüşüm yapmış, yeni şiir hareketini kendi kuşağına ve sonraki kuşaklara aktarmıştır.

Türk şiirinin geleneksel yapısını değiştirmiştir. Kendine özgü bir üslubu vardır. Şiirlerinde ironiyi, mizahı ve içtenliği bir arada tutmuş, halkın anlayabileceği oldukça yalın bir dil kullanmıştır. Türk şiir diline yeni bir bakış getirmiştir. Türkçeyi iyi bilen ve kullanan şairlerden biridir. Ayrıca birçok çeviri çalışması ile de kültürümüze katkı sağlamıştır. 1941 yılında Oktay Rifat Horozcu ve Melih Cevdet Anday’la birlikte “Garip” kitabını çıkarmıştır.

Dönemin çeşitli dergi ve gazetelerinde şiirleri ve yazıları yayımlanmıştır. Orhan Veli, Türk şiirine getirdiği yeni söyleyiş tekniğiyle yaşadığı dönemde büyük ilgi uyandırmıştır. Geleneksel şiir anlayışını tamamen reddeden Orhan Veli; kalıplaşmış ifadelerden, şairane üsluptan vazgeçmiştir.
Eserleri: Garip (Oktay Rifat ve Melih Cevdet’le birlikte), Vazgeçemediğim, Destan Gibi, Yenisi (şiir)…

BAŞKA BİR KAYNAK:

Şâir. İstanbul’da Beykoz’a bağlı Yalıköyü’nde doğdu. Mehmet Veli Kanık’ın oğlu. İlköğrenimine Galatasaray Lisesi’nin ilk kısmında başladı, beşinci sınıfı Ankara Gazi llkokulu’nda okudu. Ankara Erkek Lisesi’ni bitirdi (1933). Aynı yıl İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’ne girdi. Okulu bitiremeden 1936’da Ankara’ya giderek PTT Genel Müdürlüğü’nde memur oldu.

Askerlikten sonra Millî Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu’nda çalıştı (1945). Memurluktan ayrılınca Yaprak İsimli bir dergi çıkardı (1949-1950 arası, 20 sayı). 10 Kasım 1950 günü, geceleyin bir çu­kura düştü, iki gün sonra beyin kanamasından Öldü. Rume­lihisarı Mezarlığı’na gömüldü.

Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinde yeni bir çığır açan Orhan Veli, Garip hareketinin en çok bilinen ismidir. Orhan Veli, Oktay Rıfat ve Melih Cevdet’in temsilciliğini yaptığı Garip akımı hareketi, şiirimizin dönüm noktalarından biri olmuştur.

Sanat hayatı boyunca sürekli bir arayış içinde olan Orhan Veli yeni bir şiir tarzı yakalayabilmek için geleneksel şiire ait her şeyden uzak durmaya başlamış, serbest ölçünün olanakları etrafında kendi tarzını oluşturmuştur. Baudelaire (Bodler), Rimbaud (Rembo), Verlaine (Verlen) gibi Fransız şairlerinden etkilenen Orhan Veli şiirleriyle edebiyat dünyamıza; düzyazı ve çevirileriyle sanat ve düşünce dünyamıza önemli katkılar da bulunmuştur. Türk şiirine yeni bir bakış getiren Orhan Veli; şiirin yapısını, dilini ve üslubunu değiştirmiştir.

Cumhuriyet devri Türk şiirinde Garip Akımı  (veya Birinci Yeni) denilen edebiyatın kurucusudur. 1936-1941 yılları arasında Varlık, İnsan, Ses, Gençlik ve Kültür dergilerinde neşredi­len ilk şiirlerinde Ahmet Haşim, Necip Fazıl Kısakürek ve Cahit Sıtkı Tarancı‘­nın izleri görülür. Bu dönemde şair hece ölçüsü ile şiirler ya­zar. Temalarını da umutsuzluk, yalnızlık, tabiat sevgisi ve hâtıraları teşkil eder.

1941’den itibaren duygudan çok akla hitap eden, ince alay bulunduran, sıradan insanların hayatı­nı, ümitlerini, ümitsizliklerini anlatan, ölçüsüz, yalın üslûp ile ifade edilmiş şiirler söyler. Son şiirlerindi ise. yaşama sevinci ve tabiat sevgisi temasım işler; kafiye ve söz sanatlarına yer verir. Her şiirinde yalın bir halk Türkçesi kullanmıştır Nasrettin Hoca fıkraları ile La Fontaine‘nin fabllerini naz men söyleyen en başarılı şairdir.

Orhan Veli Kanık Şiir Kitapları Nelerdir

1. Garip (Oktay Rıfat-Melih Cevdet ile birlikte, 1941), 2. Vazgeçemediğim (1945), 3. Destan Gibi (1946), 4, Yenisi (1947), 5. Karşı (1949), 6. Bütün Şiirleri (1954, Ölümün’ den sonra şiirlerinin tamamı bir araya getirildi), 7. Nasrettin Hoca Hikâyeleri (72 fıkra manzum olarak anlatılır, 1949),

Orhan Veli Tercümeleri

1. Bir Kapı Ya Açık Durmalı, Ya Kapalı (A.dı Musset’den, 1943), 2. Barbarlne (aynı yazardan, 1944), 3, Scapln’ln Dolapları (Moliere‘den, 1944), 4. Sicilyalı Yahut Resimli Muhabbet (Moliere’den, 1944), 5. Tartuffe (Moliera1den, 1944), 6. Versallles Tuluatı (Moliere’den, 1944), 7. Üç Hikaye (Gogol’dan, 1945), 8. Turca ret (Alain R. Lesage’dan, 1946), 9. Fransız Şiir Antolojisi (1947), 10. La Fontaine’in Masadan (La Fontaine’den, 1948), 11. VV.Shakespeare, Hamlet ve Venedikli Tüccar (C.Lamb’dan, 1949), 12. Sayılı Yosma (J.P. Sartre’dan, 1961), 13. Batıdan Şiirler (Oktay Rıfat- Melih Cevdet ile birlikte, 1963).

Asım Bezirci şâir hak­kında önemli bir eser yayımladı: Orhan Veli Kanık (1967), Aynı yazar, şâirin tercüme şiirlerini bulunduran Çeviri Şiir­ler kitabını da neşretti (1982). Basında, Orhan Veli için çıkan ya­zıları ve biyografisini kardeşi Adnan Veli Kanık Orhan Veli İçin adıyla yayımladı (1953).